Informatie
Ik moet regelmatig inbreken op mijn gasten want ze zijn zo intensief bezig met elkaar te praten dat het wel lijkt dat ze geen oog meer hebben wat zich afspeelt in het uitzicht dat ze nu kunnen genieten. Ik zie een klassieke tweemaster en breek dus maar weer eens in om dit schip als voorbeeld te gebruiken voor hoe het hier heeft uitgezien 350 geleden. Honderden van deze, grotere en kleinere die de haven hier telde tijdens de Gouden eeuw.
We naderen Nemo en ik verzoek om even te kijken naar dit bijzonder gebouw dat als een schip is vorm gegeven. Tevens leg ik uit dat het een wetenschapsmuseum is dat de moeite waard is om met de kinderen naar toe te gaan.
We krijgen de replica van het VOC schip de "Amsterdam" in zicht bij het scheepvaartmuseum en ik verhaal in een geweven verhaal over zowel het scheepvaartmuseum, de VOC en "De Amsterdam" die roemloos ten onder is gegaan bij de aanvang van wat bedoeld was een succesvolle verre reis naar de oost. Over het roven van de lading van het schip door de Engelsen en de latere herontdekking van het wrak. Dat was veel informatie en ook nog eens flink ingekort maar, een verhaal is een verhaal ook al is men niet in de gelegenheid om allerlei finesses aan te brengen. Eigenlijk moet men het publiek benaderen zoals kinderen die voor het slapen gaan een sprookje verteld moet worden. Als verteller kijk je dan in geamuseerde en nieuwsgierige ogen die vermaakt willen worden met daarin besloten een grotere gedachten - iets waar over na valt te denken en over te dromen op een mooie manier.
Een uiteen zetting van de VOC geschiedenis, die twee kaarten bevat met trefwoorden en dus een behoorlijk verhaal, laat ik schieten in het besef dat het teveel van het goede kan worden. Het is op een bepaalde manier beschouwd absurd deze geschiedenis niet te verhalen want zo verbonden aan Amsterdam. Maar, het is ook een geschiedenis die niet eenvoudig is te verklaren. Er komen zoveel factoren bij die nadere verklaring behoeven en alles te maken hebben met de geschiedenis van Nederland zoals het is geworden in een Hollandse dominantie van vandaag de dag. Hoewel ik mijn gedachten met behulp van veel stukken er over heb laten gaan en dacht een behoorlijk samengevat verhaal over te hebben samengesteld schat ik toch in dat dit te hoog gegrepen is. Ik neem genoegen met de melding dat bij een bezoek aan het Scheepvaartmuseum onze maritieme geschiedenis uitgebreid aan bod komt en men het VOC schip kan bezoeken waar een groep acteurs het leven aan boord van zo'n schip naspeelt. Zeker de moeite waard om te bezoeken. Ik klink als een gedreven reclameman maar zeg er natuurlijk niet bij dat ik zelf nog nooit het Scheepvaartmuseum heb bezocht terwijl ik hier toch ook al 23 jaar woon. Wellicht zou ik me moeten schamen dat ik meer bekend met de musea in Moskou dan die van Amsterdam maar, dat ben ik niet van plan te doen.
Romantiek - Waals Eilandsgracht en Oude Schans
We draaien het Waals Eilandsgracht in - een van de mooiste grachten van Amsterdam. Breder dan een 'normale gracht', aparte schepen en een uitzicht op gevels die zo enorm - op compacte wijze - typisch zijn voor Amsterdam en ook behoort tot een van de oudste delen van Amsterdam. Het is idioot maar, het is een gracht waar relatief weinig boten komen omdat deze 'doorsteek' slecht in de route is in te passen. De kapitein is dan ook ingenomen met dit deel van de route en laat zijn goedkeuring blijken.
Ik maak mijn gasten attent op het gebouw van het Scheepvaarthuis en verhaal uitgebreid over dit gebouw dat als eerste voorbeeld mag dienen van de 'Amsterdamse school'. Over de materialen die verwerkt zijn in het interieur en geef een persoonlijke richting met een verhaal over mijn bezoek aan dit pand velen jaren geleden dat niet zonder tegenstand is geweest om binnen te komen. Ik kan dus praten over wat ik zelf gezien heb van binnen uit. Het is een lyrisch verhaal over materialen, vormgeving en architectuur. Terwijl we op een romantisch aandoende gracht aan het varen zijn. De brug waar we onderdoor varen is een goed voorbeeld van het feit dat alle bruggen in Amsterdam zijn ontworpen door architecten met als doel de vormgeving te laten passen bij de sfeer van de buurt. Deze brug is ook Amsterdamse School en zeer afwijkend van alle andere bruggen in Amsterdam. De vriendelijk ogende Amsterdamse buurvrouw knikt me weer eens gemoedelijk toe als wil ze laten merken dat het allemaal maar al te waar is wat ik verhaal.
We slaan de Oude Schans in waar een drietal verhalen klaar liggen. Over het ontstaan van de Oude Schans als verdedigingsgracht, de opvallende Montelbaans Toren en de pakhuizen. Ik heb met herhaling reeds moeten inbreken op de drukke gesprekken die men met elkaar voert om een verhaal te houden en het wordt alsmaar duidelijker dat ik stevig moet concurreren met mijn verhaaltjes tegen de zelf onderhoudendheid van mijn gasten.
Samira heeft bedacht dat er een kleine Quiz in de boot gehouden moet worden om de kennis van de gasten te testen. Ze vraagt me een paar suggesties te doen voor niet al te moeilijke vragen. Hoe oud is Amsterdam, waar diende de pakhuizen voor en meer van dat soort vragen die men kan beantwoorden als men geluisterd heeft.
Amstel en zo voort.
Aangekomen op de Amstel wil ik alsnog mijn verhaal over het fenomeen woonboten doen maar moet, alsof de duvel er mee speelt, opnieuw plaats maken door een nieuwe ronde 'mixen'.
Ik kijk op mijn klok om te zien of we op schema liggen. Er is nog tijd over en op dat zelfde moment spreekt de kapitein mij aan met het voorstel de route te verlengen op de Amstel om onder de Magere Brug en door de sluizen te varen, langs het Amstel hotel en dan terug te keren naar de geplande route. Dit vind ik leuk want, niet alleen zegt hij hiermee ons gezelschap toch wel te waarderen en tegelijkertijd vult hij mijn notitie in die ik op de vaarkaart had aangetekend, als optie in geval van voorlopen op het schema. Het schema dat ik vergeten ben mee te nemen en hij dus niet gezien heeft noch uit mijn uitleg van de vaarroute heeft kunnen vernemen dat deze optie was bedacht.
Samira vangt aan met haar Quiz. Wat de prijs voor de winnaar zal zijn vraagt ze zich af. Heeft er iemand wat? Ik stel de dubbel CD van Wim Sonneveld die ik bij heb met het lied "Aan de Amsterdamse Grachten" beschikbaar en leg uit wie Wim Sonneveld is. Samira gaat verschillende tafels af met de cameraman in haar kielzog om de Quiz te spelen en ik zie mijn verhaal over de Amstel aan mijn neus voorbij trekken. Toch kan ik nog net bij het passeren van het Amstel Hotel op onze terug weg iets daarover zeggen.
Bij het opnieuw passeren van de Amstel Sluizen verhaal ik waar de sluizen in Amsterdam voor dienen en dat zonder dat de meeste mensen het merken viermaal per week 's nachts alle sluizen worden dichtgedraaid op een enkele aan de westkant na om de grachten te spuien; schoon water in te voeren via een gemaal aan de oostzijde en zo het vuile water weg te drukken naar het IJ. Wederom krijg ik de goedkeuring van de Amsterdamse buurvrouw met een lief knikken. Ik begin me onderhand wel af te vragen wie deze dame is die me zo lijkt te volgen in mijn verhaal en gedrag alsof zij mijn lerares is die haar leerling goedkeurend volgt.
Trots
Een man verzoekt me middels wenken een brandende vraag te willen stellen. Ik begeef me naar zijn tafel en dan blijkt dat zijn dochter niet helemaal begrepen heeft hoe dat spuien van de grachten werkt maar, wel graag wil begrijpen. Ik geef deze jongedame nader uitleg hierover. Het is wellicht zo dat er veel mensen zijn die dat verhaal over het spuien van de grachten niet helemaal begrijpen zoals ook meerdere zaken die ik verhaald heb tijdens onze tocht. Dat is enerzijds een kwestie van de focus die men heeft op mijn verhaal - versus het met elkaar bezig zijn en anderzijds het feit dat ik onder druk van de ontstane gezelligheid mijn verhaaltje steeds inkort en dus erg compact zijn. Het was overigens mijn keuze om in volwaardig Nederlands te spreken en niet zoals tijdens de "Zeelanddag" via een afgeleide simpelheid een verhaal te geven vanwege eventueel gebrek aan taalvaardigheid van de gasten. De vereniging Kantara heeft de taak op zich genomen bruggen te slaan tussen de mensen. Aan mij is het om een goed verhaal over Amsterdam te houden en als een soort van Ambassadeur voor de schoonheid en historie op te treden die onze stad te bieden heeft. Ook ik heb mijn beperkingen - kan niet alles in een keer tegelijkertijd en zeker niet in een debuut als gids op deze boot - dus ben ik ten koste van de simpelheid te werk gegaan met het idee dat ik beter deels onbegrijpbaar kan zijn maar met een zekere gedrevenheid mijn gasten kan weten te binden in plaats van al te simpel de grootse historie en rijkdom van onze stad geweld aan te doen. Men mag voelen dat hier in vogelvlucht gesproken word over iets dat men niet in een keer bevatten kan en zo beseft dat men in een stad woont waar een zeker respect voor op zijn plaats is en trots mag genereren daar vandaag de dag deel van uit te maken.
Discussie en Gouden bocht
We draaien de Herengracht in op weg naar nog een tweetal verhalen. Het is bijna niet meer te doen om in te gaan breken op de intensieve contacten die mensen met elkaar aan het leggen zijn. Ik hoor aan de tafel direct naast mij een heftige discussie tussen drie jonge vrouwen en mannen. Natuurlijk gaat dit over de manvrouw verhouding binnen de Marokkaanse gemeenschap. De dames verdedigen - hoe kan het ook anders - hun rechten ook als volwaardig beschouwd te willen worden door de mannen.
"Dames en heren, we staan hier in een file van rondvaartboten en dat is niet voor niets. Als we zo dadelijk onder de brug doorkomen gaat de kapitein even stilliggen omdat aan uw linkerzijde iets bijzonder is te zien". Ik verhaal over de doorkijk van zeven bruggen, de enige plek waar dit is te zien en dat dit een locatie die ook 's avonds uniek is wanneer de bruggen verlicht zijn.
We naderen de Gouden Bocht. Met moeite moet ik me ertoe zetten de mensen nog eenmaal te onderbreken en verhaal vervolgens over wat er te zien is. Over de panden die tot de rijkste behoren van Amsterdam. Over de gevels en het ongelooflijk interieur dat doet denken aan paleizen. Over mijn ervaring een aantal van die panden door de jaren heen van binnen heb gezien en vertaal dit in een pakkend verhaal.
Evenementen
Aansluitend aan de Gouden Bocht (aan de Herengracht) verhaal ik over de evenementen die jaarlijks plaats vinden op de Amsterdamse wateren en de moeite waard zijn om bij te wonen. Ik noem het Prinsengracht concert, het Amstel concert voor het Carré theater waar de koningin aanwezig is en altijd afgesloten wordt met het lied "Aan de Amsterdamse grachten" Belangrijke evenementen in landelijk opzicht maar, ook allerlei andere evenementen die plaats vinden en enkel en alleen mogelijk zijn door het feit dat er zoveel water om ons heen is. Nederland bij uitstek en ik verhaal nog even over winterpret en een nieuw evenement aan de Nieuwe Meer: de Drijf-In bioscoop. Hoe geweldig het niet is om daar naar toe te varen. Te ervaren hoe het is om een Bioscoopfilm vanaf de boot te zien met allerlei kunstige wateractiviteiten die door kunstenaars worden aangeboden. Dat er goede mogelijkheden zijn om een bootje te huren of met een waterfiets van Canal Company door de Amsterdamse grachten zelf eens te verkennen, hoe mooi Amsterdam vanaf het water is. Trakteer vooral uw kinderen en gasten op een onvergetelijke grachtenvaart.
Spreekster
Ik sla een pagina om en lees dat ik Fadoua Lahri, bestuurslid van Kantara moet aankondigen. Mooie naam denk ik, introduceer en roep haar naar voren. Fadua is een sprankelende jonge vrouw die met groot gemak de microfoon neemt en de gasten toe spreekt. Ze verteld dat ze bij gebrek aan woorden van mij zou moeten gaan opvullen maar dat dat niet nodig is gebleken. Ik denk: dat is wel een heel indirect compliment over mijn prestatie maar waardeer het feit dat er over nagedacht is. Dat zou ik ook gedaan hebben als ik hun plaats was. Verder kondigt ze nog enkele thema-avonden aan en heet iedereen van harte welkom daarvoor.
Reclame
We komen nu op het einde van de vaart. Tijd om wat reclame te maken voor Canal Company die ons de vaart volledig gesponsord heeft. Applaus volgt nadat dit nog eens gezegd is. Ik leg uit wat de unieke mogelijkheden zijn bij Canal Bus; het kopen van een dagkaart waarmee tot 12:00 uur de volgende dag vrij mee gevaren kan worden, dus met herhaling mag op en afstappen. Over de korting voor kinderen en groepen vanaf 10 mensen. Over de vier routes die ze varen en dat er 14 opstap plaatsen zijn en de korting die besloten ligt in de dagkaart op allerlei musea in Amsterdam.
Quiz
Nu moet er nog besloten worden wie de prijs krijg voor de Quiz. Samira kent de prijs toe aan een man die reeds 40 jaar hier woont en nog nooit gevaren had maar, wel alle vijf vragen goed had. Ze overhandigd onder vol applaus de CD aan deze aandoenlijke man die duidelijk onder de indruk is van dit publieksgeweld.
Slot
De boot is bezig te draaien naar de aanlegsteiger als ik afkondig. Ik bedank de gasten voor hun aanwezigheid, bedank nogmaals Canal Company en onze Kapitein voor een meesterlijke bestuurde vaart en meld dat een blijk van waardering aan de kapitein gewaardeerd zal worden. Dat men aan de bagage moet denken en meer van dit soort standaard dingen.
Ik sta op de kade bij de uitgang van de boot om afscheid te nemen van mijn gasten en zo nodig te helpen uitstappen. Druk vele handen en deel Canal Bus folders uit opdat de gasten de mogelijkheden van een vervolgvaart op individuele basis niet vergeten. Krijg velen complimenten omtrent mijn optreden en voel mij ook gelukkig.
De vriendelijk ogende 'Amsterdamse buurvrouw' die op het laatst in dit verhaal even was weggeweest; zij die de gehele vaart mij goedkeurend had toegeknikt, schud mij hartelijk de hand en vraagt of ik dit vaker doe. Nee, zeg ik, dit was de eerste keer. Een wens die opgekomen was toen ik drie jaar geleden begon te varen. Zij zegt dat ze zelf jaren lang gids op een rondvaartboot is geweest in Amsterdam. Ik begrijp ineens al die goedkeurende knikjes tijdens mijn verhaaltjes. Van haar te horen dat ze vond dat ik het geweldig heb gedaan is het mooiste compliment dat ik die dag kon wensen.
Er worden nog door Renata een groepfoto van het bestuur gearrangeerd. Dat doet ze, zoals ik van haar inmiddels gewend ben, op een speels dominante wijze. Ze schikt de gasten in haar kader als acteurs in een stuk dat gevat moet worden door een enkel beeld.
Het was een leuk en zeker zinvol project. Ik hoop dat de contacten die men aan boord heeft gemaakt als brug mogen dienen om elkaars terrein eens nader te gaan verkennen en in gezelligheid en vriendschap met elkaar te mogen vertoeven.