Terug naar hoofdpagina Inburgering Marokkanen e.a. naar Urk InBOERgeringsreis voor Amsterdammers - Hollands glorie Lees bondig verslag van Kantara.

16 april 2005 Marc Marc en Christine Delbeek zijn reisleiders voor een gevariëerd gezelschap. Een groot deel bestaat uit Amsterdammers van Marokkaanse origine, een paar jonge dames met een Turkse achtergrond en een paar onvervalste oer-Amsterdammers. Een mooi gezelschap dat drie generaties beslaat. Het doel van deze dagexcursie door de Flevopolder naar Urk in de Noordoostpolder was aan het gezelschap de geschiedenis van deze twee Hollandse polders uit te leggen en hen de schoonheid met eigen ogen te laten ervaren. Tevens een bezoek aan Urk (stadswandeling en museumbezoek) om kennis te maken met het vissersleven, de plaatselijke geschiedenis en folklore. En, een bezoek aan een veehouderij alwaar boer Hein van de Wal alles uitlegt over het boeren. De middaggroep bij de boer - na een uitgebreide uitleg over het kaas maken. Foto: rp Deze excursie werd georganiseerd op initiatief van de Marokkaans / Nederlandse vereniging Kantara (Brug) uit het Amsterdamse stadsdeel de Baarsjes voor bewoners uit voornamelijk dit stadsdeel. De uitvoerende organisatie was in handen van Marc Marc. De reisbegeleiding werd verzorgd door Marc Marc en Christine Delbeek. De fotografie was in handen van Renata Pressia en Marc Marc.

 

De Reis Heen Om acht uur in de morgen willen we vertrekken vanaf het Mercatorplein. Men is mooi op tijd aanwezig, wat wel zo prettig is want, we hebben een druk en stipt schema om zoveel mogelijk te gaan zien op deze enkel-dags-excursie.     Ondanks dat de lucht er vervaarlijk grijs uitziet, is men bijzonder goed gemutst. Men zegt elkaar gemoedelijk gedag, bekenden omhelzen elkaar en er worden op deze vroege ochtend al de nodige grappen gemaakt die de stemming erin brengt. We rijden op schema de zuidelijke Flevopolder in. We laten Almere links liggen om met een boog een toer door de Flevopolder te gaan maken. Reisleidster Christine neem het over en zal gedurende onze reis door de polder, die een uur zal duren, de gasten uitgebreid voorzien van achtergrond informatie over het geen er allemaal te zien is vanuit de bus. Haar verhaal betreft zowel de geschiedenis van de polder als de huidige situatie. Veel wetenswaardigheden, gegoten in een niet al te moeilijk taalgebruik opdat ook de gasten die de Nederlandse taal niet helemaal beheersen er iets van kunnen begrijpen. Natuurlijk komt in haar verhaal prominent het inpolderen aan bod - iets waar Nederland zo beroemd door is geworden in de wereld. De problemen met de waterhuishouding die niet alleen ten tijden van de inpoldering maar ook tot op de dag van vandaag een belangrijke rol speelt in ons land komt aan bod, de landbouw die in de polder bedreven wordt en hoe het leven in de polder is.      Er komen prachtige vergezichten op onze weg met grijzen luchten die open trekken en een variëteit met velen blauwen doorbraken aangaan die zo typisch zijn in de Hollandse schilderkunst uit gouden tijden. Als we Urk naderen - de overgang maken van de Flevopolder naar de Noordoostpolder - krijgen we een overweldigend uitzicht op het grootse water. De meeste gasten hebben dit nog nooit gezien - hoe dicht bij huis het ook moge zijn.      We komen perfect op de geplande tijd aan in Urk en het is tijd voor een koffietafel aan de havenkop met een magnifiek uitzicht over het IJsselmeer aan de ene kant en Urk aan de andere. Na deze aankomstpauze wordt de grote groep in tweeën gedeeld naar mobiel vermogen. De ene groep reist af met de bus naar de boerderij en de andere gaat lopend Urk in voor een stadswandeling en museumbezoek.

Polderuitzicht rond Urk. /mm Polderuitzicht rond Urk. /mm Uitzicht op de voormalige Zuiderzee (IJselmeer). /mm Urk gezien vanaf het water. /mm

 

Boerderij bezoek Boer Hein van de Wal ontvangt ons in zijn veehouderij. Het is een goedlachse man die er plezier in schept om ons stadsmensen in te wijden in het boerenleven. Nieuwsgierig betreden we zijn grote hal, waar wat machines staan. Hein vangt aan wat algemeenheden uit te leggen over zijn bedrijf; dat hij een melkveeboer is, zo'n 80 stuks vee heeft en grasland voor de koeien en om hooi te winnen.      Na deze introductie neemt hij ons mee naar een kleine stal waar een aantal kalveren staan. Dit is een aandoenlijk gezicht natuurlijk. We krijgen uitleg hoe het kalveren vergaat: niet bij de moeder want dat zou ten kosten gaan van het melk geven en hoe de registratie verloopt van iedere nieuw geborene.      We vervolgen onze toer met een bezoek aan de grote stal waar de helft van de volwassen koeien op stal staan. Het ruikt er wat anders dan deze stadse gasten gewend zijn. Met name de jongedames kunnen deze 'chanel nummer 0' niet waarderen en geven daar op theatrale wijze uiting aan.      Hein beantwoord uitgebreid de vragen die de gasten hebben. Hoeveel melk geeft een koe per dag? Met verbazing hoort men hoeveel. Iemand wil graag een koe kopen maar, dat feest gaat niet door. We zien de inrichting die nodig is om de koeien te melken. We leren hoe het aangesloten is op een computersysteem die de koeien identificeert en precies bij houd hoeveel melk iedere koe geeft en hoeveel krachtvoer nodig is. We nemen een kijkje op het land dat Hein verbouwt. Een deel van de koeien staan op het land, wat een mooi gezicht is. Hein legt uit waar hij zijn land precies voor gebruikt en ook wel eens een stuk verhuurt voor de verbouw voor wat anders dan zijn eigen boeren betreft.      Schrikkeldraad is leuk. Vooral voor de jeugdigen onder de gasten dus dat moet uit geprobeerd worden. Terug in de grote hal wacht ons de neef van de boer op, ook Hein geheten, die ons alles gaat uitleggen over het maken van Beemsterkaas. Hij heeft kazen uitgestald en een laptop computer om het een en ander te illustreren.      Wij leren hoeveel liter melk er nodig is om een kilo kaas te maken, hoeveel zout er in zit, hoe de rijping gaat en hoe de smaak tot stand komt. Wat er gedaan wordt met het zogenaamde stremsel en waarom wij eigenlijk uitleg krijgen over Beemsterkaas terwijl wij ons in de Noordoostpolder bevinden (aan de andere kant van de plas dus).      Waarom is een kaas rond? Dat is ook iets wat wij nu weten. We sluiten af met het proeven van de kaas. Die wordt gretig genomen want men begint honger te krijgen van al deze buitenlucht.

Boer Hein legt uit over zijn koeien. /mm Over de kalfjes. /mm Over het melken. /mm Over het land. /mm Kaasproeven na een uitleg over het maken ervan. /mm

 

Lunch De twee groepen ontmoeten elkaar in het kerkelijk centrum de 'Morgenster' waar we worden ontvangen voor de lunch. Bart Spruijt van de plaatselijke kerkgemeenschap heeft zich ingezet om namens zijn gemeenschap voor onze gasten een vislunch te verzorgen. Over de gastvrijheid in Urk hebben wij dus niets te klagen. Een heel apparaat van vrijwilligers is ingezet om het ons naar de zin te maken en men heeft de vis zelfs gesponsord gekregen.      Bart is gekleed in een traditioneel Urker kostuum. Als iedereen van koffie of thee is voorzien vertelt hij een verhaal over het hoofddeksel dat hij op heeft. Zijn verhaal krijgt een verassende wending aan het slot waar iedereen hartelijk om moet lachen.      Bart trakteert ons ook op een preek waarin zijn geloofsbeleidenis naar voren komt. De groep is verrast doch luistert geboeid naar deze begenadigde spreker die een zeker charisma toegedicht mag krijgen. Wij leren dat er een nieuwe wereld en hemel op ons wacht en zo zijn wij enigzins ingewijd in hoe de geloofsgemeenschap zich in Urk tot de Heer wend. Bart nodigd ons uit voor een gebed. Hier ontmoeten verschillende geloofsovertuigingen elkaar en kan men constateren dat er in de sereniteit van het gebed meer overeenkomsten dan verschillen zijn. We verplaatsen ons naar de eetzaal waar de maaltijd ons opwacht. Het is zelfbediening dus het duurt even eer dat iedereen voorzien is. Als vis hebben we gebakken kibbeling - bakken vol, brood, rijst, saus en is er fruit voor iedereen.      Dat men honger heeft is duidelijk. Men laat het zich dan ook smaken en vind een moment om het wat te laten zakken en met elkaar te praten. Ik heb zelf nauwelijks de tijd gehad om van het maal te genieten want, veel te druk er voor te zorgen dat alles naar wens zou verlopen en we weer op tijd aan het middagprogramma kunnen beginnen. Dat is nu eenmaal het lot van een reisleider.

Bart geeft een openingswoord. /mm Met aandacht en verrast luister men. /rp Men geniet de vislunch. /mm

 

Stadswandeling Na de lunch splitst de groep weer. De ene gaat naar de boerderij en de ander begint aan de stadswandeling. We ontmoeten een monument ter eren van de vissers die jaarlijks barre tochten moesten maken over de bevroren Zuiderzee om voedsel te halen (Urk was toen nog een eiland). Dan ontmoeten we onze gids die met ons een stadswandeling maakt. Het weer is er die middag niet beter op geworden. Soms regent het een beetje en als het waait is het niet bepaald behaaglijk maar, dat mag de pret niet drukken. Onze gids zit vol met verhalen over hoe het leven op Urk (eiland) geweest is. We lopen een rondje door het dorp met zijn vele zeer nauwe steegjes.      We zien de idyllisch aandoende straatjes met haar vaak kleine huisjes, verschillende gevels met opvallende details. We leren van alles over het waarom van wat we zien en over hetgeen zich achter de gevels heeft afgespeeld. We leren over hoe het in een winkeltje aan toe ging als men er iets kwam kopen. De uitbaatster in kwestie kon haar bed niet uit en bestierde dus de hele winkel vanuit haar bedsteel, doch had alles goed in de smiezen aangaande haar klanten. We begeven ons langs de vuurtoren naar de kop van Urk en hebben een machtig uitzicht over het IJsselmeer. Waar de kindertjes vandaan komen volgens een oude Urker legende is helaas niet te zien want het waait dusdanig stevig dat de golven dit aan ons zicht onttrekt. De harde wind doet ook het humeur van de gasten geen goed dus snel verder naar het vissersmonument. Daar valt veel over te vertellen maar dat komt er niet van want men is teveel verkleumd. Snel weer het dorp in waar de wind minder vat op ons heeft. Onze stadswandeling loopt ten einde als wij terug lopen naar het oude raadhuis alwaar ook een museum is gevestigd dat wij gaan bezoeken.

Bij het monument /mm Aanvang Stadswandeling. /mm Vuurtoren aan de kop. /mm

 

Bij een bijzonder winkeltje. /mm Fijne decoratie van de voortuin. /mm

Winderig aan de kop. /mm Bij het vissersmonument. /mm

 

Museum bezoek In het oude raadhuis bevind zich een museum waarin de geschiedenis van Urk is vastgelegd. Het telt een tiental zaaltjes waarin de verschillende aspecten van de geschiedenis van en het leven op Urk wordt uitgelegd.      Zo is er een zaal waar men van alles kan leren over de visserij. De soort boten die door de tijd heen gebruikt werden en het soort van netten voor de verschillende soorten vis te vangen. Ook hangt er een kaart van wat er allemaal gevangen wordt. Het ziet er ongelofelijk uit want de meeste vissen hebben we wellicht nog nooit gezien.      In de oude raadszaal is een bruiloft uitgebeeld die goed laat zien welke soort kleding er op Urk gedragen werd. Kleding die van oorsprong donkerblauw was maar, doordat de ene rouwperiode de andere overlapte door de vele levens die de zee nam van de Urker bevolking met de visserij, droeg men eigenlijk constant zwart.      We zien een huiskamer zoals die vroeger was bij een gezin dat niet tot de armste behoorden - wat te zien is aan de inrichting en het feit dat er een harmonium in staat. Ook de bedstee waarin men zittend sliep is voor de gasten een opmerkelijk detail.      Er is een maquette te zien van Urk in vroegere tijden, plaatselijke volkskunst en opvallende 'papierknip' decoratieve kunst van een zonderling die wel heel kunstig met een schaar wist om te gaan. Er hangen ook schilderijen van hoge kwaliteit van niet de minste kunstenaars die Urk kent.      Hoe een vissersboot er uit zag is ook te zien. Wat voor dieselmachine zo'n boot had en waar men bij toerbeurt sliep en kookte.      Een nagebouwde winkel met levensgrote poppen laat zien hoe de kruidenierswinkel er vroeger uit zag en wat er allemaal te koop was.      Tot slot kan men nog zien hoe de voorraad kelder er uit zag, de keuken en hoe op de zolder de netten werden uitgespannen om gerepareerd te worden.      Sommige hadden het geluk dat ze een authentieke Urker dame tegen kwamen en mee op de foto gingen. Na zoveel informatie is het op met de aandacht. Men heeft nog even de tijd om door Urk te lopen of naar het cafe-restaurant aan de havenkop te gaan en daar nog van het uitzicht te genieten (wat de meeste doen). Om vier uur verzamelen we ons om aan de thuisreis te beginnen. Onze route terug is anders dan heen opdat er nog wat nieuws is te beleven doch de meeste zijn reeds uitgeteld van deze enerverende dag.

Over boten en visserij. /mm Trouwerij. /mm Huiskamer. /mm Winkel. /rp Een authentieke Urkse. /rp

 

Met dank aan allen die meegewerkt hebben deze dag tot een succes te maken. Voor reactie: Contact Bekijk ook andere excursies Fotografie: /rp: Renata Pressia - /mm: Marc Marc - (C) 2005