De Elfenprinses
December 2006
De kale man had de Australiër beloofd om salades te maken voor oudejaarsavond. Acht, misschien wel tien gasten zouden die avond aanwezig zijn alvorens zij samen het nieuwe jaar konden ingaan. De dag tevoren was de kale man met hem en zijn oogappeltje inkopen gaan doen op een grote Amsterdamse markt waar het altijd zwart ziet van de mensen. Van alles had de kale man gekocht aan groenten, kruiden en andere noodzakelijkheden - zoals veel mayonaise bijvoorbeeld - om zijn saladewens te gaan vervullen. Thuis gekomen dacht de kale man: "oei, oei, als dat maar goed gaat. Heb ik wel alles ? Wat ga ik er precies mee doen? Ik weet wel dat het al weer twee jaar geleden is geweest dat ik in Moskouland hetzelfde dacht en toen óók wist dat het nooit anders was gegaan maar, waarom toch altijd dat getob?" Zo zat de kale man de hele avond te peinzen terwijl hij het antwoord eigenlijk altijd al wel wist: het was gewoon een kwestie van roeien met de riemen die men heeft op het moment dat men bezig is. Gewoon doen, ook al leek het soms dat zijn intuïitie hem in de steek liet. Het was juist die onzekerheid die er altijd voor zorgde dat er iets met hem gebeurde dat hem vleugels gaf.
Op de laatste dag van het jaar verliet de kale man laat in de middag zijn huis. Hij had veel tijd moeten besteden aan het aansluiten van een nieuwe geiser. Zijn oude was juist een dag tevoren onbruikbaar geworden. Wassen kon hij zich niet óf het moest onhandig met in pannetjes opgewarmd water zoals hij uit Moskouland kende bij zijn Moskoumaat waar hij zo vaak zijn saladekunsten had vertoond. Na uren in de weer te zijn geweest met gereedschappen kon de kale man zich eindelijk gaan wassen onder een warme douche. Heerlijk was het geweest om ineens weer zoveel heet water te hebben na een lange tijd van miezerigheid op dit terrein. Nadat hij tevreden en extra fris uit de douche was gekomen had hij zijn evenzo fris gewassen kleren aangetrokken en was op pad gegaan naar een winkel die enkel bedoeld was voor mensen die uit het normale dagritme vallen. Zo'n winkel waar ze alles hebben en de mensen altijd vriendelijk zijn. Een lange rij van wonderlijke mensen stond te wachten om geholpen te worden. Oliebollen werden aan hen uitgedeeld om de pijn van het wachten te verzachten en bijna werd er een lied aangeheven om de feestvreugde van deze speciale avond nog eens te verhogen.
De damejuffrouw die vóór de kale man in de rij stond was bijzonder vrolijk gestemd en met haar innemende bruine ogen, waar sterretjes uit leken te spatten die ogenschijnlijk enkel voor hem bedoeld leken te zijn, keek zij hem regelmatig aan. "Deze avond kan nu al niet kapot" dacht hij en kocht twee flessen wijn die hem nog ontbraken.
Zwaar beladen fietste de kale man naar het adres waar de Australiër alle gasten zou ontvangen. Het weer was mild. Onwerkelijk eigenlijk omdat hij in deze tijd gewend was om door zware koude en hevige sneeuwval te reizen in Moskouland. Niets van dit alles was te herkennen in dit Kikkerland dat aan de zee lag welke niet enkel een gevaar vormde maar ook mild gestemd wilde zijn. De last van de bagage deden hem zijn ruggenwervels voelen. Ieder hobbel in de weg deden een jeugdherinnering opleven. Na wat vreemde obstakels uit de weg gegaan te zijn kwam hij aan.
De Australiër ontving hem in vriendschap zoals altijd het geval was geweest en bezig zijn keuken minutieus op te poetsen, hoewel dat later volledig zinloos zou blijken. Bloempje was in de weer om telefonisch haar avond te organiseren, kwam wat later haar gebrek aan aandacht goed maken en maakte excuses nog niet gekleed te zijn. "Och", zei de kale man: "geen probleem en ik vind het heel normaal dat vrouwen half naakt door het huis wandelen."
De kale man begint al zijn ingrediënten te organiseren om aan te vangen met de voorbereidingen van de feestsalades die hij ergens ver in gedachten heeft. Nadat hij de hem vreemde keuken een beetje heeft leren kennen en alle pitten van het fornuis door hem bezet zijn met rode bieten, winterpenen, aardappelen en paprika heeft hij plezier in het snijden van de vele verse groenten. De ene helft van de grote stukken paprika in rood, geel en groen worden in flinterdunne sprietjes geschaafd zodat er makkelijk veel smaak kan loskomen bij het eten ervan en de andere helft wordt in driehoekjes gesneden met een knapperige bijt. In een pannetje op het vuur zijn alle overige stukjes aan het sudderen. Daar zit gember, zwarte peper en nog iets in wat de kale man niet kenden maar een geur had die hem wel aanstond. De komkommers werden ontdaan van hun bittere schil en opgesplitst in verschillende delen om in ronde fijne plakjes te worden geschaafd, in kleine blokjes en in ferme langwerpige delen waarin het sappige binnenste aan weerszijde lonkt. Toen de rode bieten en de winterpenen eindelijk gaar waren kon hij hier met een rasp smeuige smeuri van maken.
Vol moed was hij begonnen doch, zag de tijd verstrijken met het vele werk dat het met zich mee bracht. Hij was zo gewend dat zijn keukenprinsesjes uit Moskouland dit alles voor hem deden; met instructies voorbereidde en hij enkel maar met wat flamboyante bewegingen in minder dan dertig minuten alle salades in elkaar kon zetten voor wel honderd gasten.
Terwijl de kale man nog bezig was met het prepareren van al zijn spulletjes en nog pannetjes op het vuur stonden waren de gasten al gekomen. De Spanjaarden waren aanwezig, de vreemdeling met zijn dochtertje die hem niet meer kende, de donkere met haar pretogen, de blonde kunstenares, de hulpverlener, de technicus uit Moskouland en de Limburger. Bloempje, die hem aan Sonja deed denken, was inmiddels gekleed en bewoog zich onrustig heen en weer in haar feestkledij die op een gedistingeerde wijze appetijtelijk oogde.
"Dat wordt opschieten" had hij gedacht en vroeg de hulp in van de Australiër. Die wilde wel maar was tevens zo bezig gastheer te zijn dat het zinloos was van hem iets te verwachten. De kale man begreep dat wel en werkte alleen door. Terwijl hij bezig was de hard gekookte eieren te ontdoen van hun schil kreeg hij hulp van de vreemdeling voor het precieus pellen van de gekookte aardappelen. De vitamines moesten behouden blijven!
De vreemdeling was al vaker op zijn pad gekomen maar op een of andere reden bleef hij een vreemde voor hem. De kale man had mij eens toevertrouwd dat hij niet kon begrijpen waarom mensen hun diepere gedachten en gevoelens verborgen hielden voor diegene waaronder zij vertoefde en vriendschap mee wilde delen. Het geeft immers zoveel plezier om te delen in al die zaken die ons bezig houden.
Alsof dat allemaal nog niet genoeg was kwam er een elfenkoningin de keuken binnen. Althans, dat was wat de kale man dacht. Hij zag haar gekleed in een goud omgeven jurk en met vleugeltjes zo doorzichtig als van een libel - een toverstokje in haar hand dat ieder moment kon gaan oplichten om bijzondere gebeurtenissen in gang te zetten. Met een blik en een aura als van een koningin kwam zij op hem af. "Hallo, Elfenkoningin." zei de kale man bescheiden met een gevoel voor avontuur dat lichtjes in zijn ogen bracht.
"Hé, laten we wel wezen; kabouters en elven zijn verzinsels van volwassenen met het doel om kinderen om de tuin te leiden ter wille van gehoorzaamheid aan wetten die geen recht doen aan de geest van de speelse en fantasierijke jeugdigheid" betoogde ik bij de kale man. Hij keek mij droevig aan en schudde met een warrige blik zijn hoofd. "Jij begrijpt er niets van" zei hij terwijl er woede in zijn stem door begon te klinken alsof ik hem diep gekwetst had. "Elfjes bestaan! Het is niet de eerste die ik ontmoet. Er zijn er velen en zij hebben een koningin. Dat jij er blijkbaar nog nooit een ontmoet hebt en denkt dat het verzonnen verhaaltjes zijn komt omdat je een bord voor je kop hebt en daardoor zij zich niet aan jouw willen tonen. Een elfenkoningin toont zich alleen maar als ze weet dat je haar vertrouwen niet zal schenden en ze overtuigd is van jouw onvoorwaardelijke liefde voor haar." Even nadenkend over zijn woorden dacht ik: "even dimmen want wellicht mis ik hier een moment. Een van waarheid en ga ik later spijt krijgen van mijn onbedachtzaamheid in zaken die zich nu zou kunnen af gaan spelen."
"Ik ben geen elfenkoningin" zei ze met verontwaardigde ogen. "Ik ben een elfenprinses!" "Óh" zei de kale man "mijn excuses. Ik dacht waarachtig dat u een koningin was." Met een blik van voldoening klapperde zij even met haar vleugels, draaide met haar heupen die in goud waren gehuld en wende haar blik schalks af. "Wat ben je aan het doen?" vroeg ze brutaal en met kritische blik. "Ik probeer salades te maken voor de gasten op zo'n manier dat ze bijzonder zijn in hun simpelheid maar, ik kijk nu naar al die mooie groenten en weet het even niet meer."
De kale man meende dat hij even zag dat de elfenprinses haar toverstokje roerde toen zij vroeg: "mag ik je helpen?" "Maar natuurlijk. Heel graag zelfs." antwoordde de kale man en voelde zich plots een stuk beter. Ineens wist hij wat hij wilde gaan doen om de salades te componeren tot een wonderlijk geheel.
"Kijk eens, we gaan nu de halve pot mayonaise toevoegen aan de rode bietensalade waar ook al veel knoflook in zit. Roer alles maar flink door elkaar." instrueerde de kale man de elfenprinses. Met veel enthousiasme begon zij te roeren. Soms ging er wat over de rand van de kom verloren maar dat deerde niet.
Nadat ze genoeg had van het roeren zij ze: "Nou, dit ziet er wel smerig uit zeg. Is dit een salade?" "Nee" zei de kale man "dit is nog maar het begin. Eerst gaan we nu de kom van boven schoonmaken om de basisprut die men in Moskouland zo lekker vind mooier te maken". Hij pakte een toiletpapiertje en liet haar zien hoe met het precies draaien van de kom en het papiertje in de bovenrand schoon gemaakt kon worden. Dat zag er meteen beter uit gaf de elfenprinses toe hoewel nog niet erg onder de indruk. "En nu?" vroeg ze nieuwsgierig met een uitdagende blik. "Nu gaan we het versieren om het feestelijk te laten zijn. Eerst met een vork wat beweging maken in de strakke oppervlaktelaag van de prut om er leven in te blazen en dan gaan we met de fijne verzameling gesneden groenten versieren zodat de magen van de gasten verliefd worden op de schoonheid ervan en niets liever willen dan het te eten." Na deze woorden kijkt ze de kale man aan met een blik van gemaakt onbegrip. "óh, hoe gaat dat dan?" vraagt ze vervolgens met een zichtbaar plezier. De kale man weet niet of hij in de maling wordt genomen door deze elfenprinses die zich zo onschuldig houd maar ondertussen steeds met haar stokje zwaait waarbij de sterretjes in haar gezicht oplichten of dat hij zich moet overgeven aan onbekende krachten.
"De rode paprika schilfers leggen we voorzichtig in een rij rondom de rand van de salade" zei de kale man en deed het voor. De elfenprinses deed het met verve na en leek even een binnenpretje te hebben. "Nu gaan we in het midden van die groene knabbeldingen er in steken om een sprookjesbos te maken." Dat liet ze zich geen tweede keer zeggen en enthousiast begon ze mee te bouwen.
Zo bouwde zij vijf kleine salades. Allemaal met een ander gezicht en met anders gesneden groenten. Er waren twee rode bieten salades, een wortelsalade, een eier en een aardappelsalade gemaakt. Tezamen zag het er kleurrijk en sprookjesachtig uit.
"Ga de salades maar op tafel zetten" zei de kale man tegen de elfenprinses en duwde er een in haar elfenhandjes. Voorzichtig liep zij naar de gastenkamer. Zo ging het vijf keer en andermaal kwam zij de keuken in met een nog glunderende blik.
"Als laatste gaan we de grote salade maken" deelde de kale man mee en haalde een grote zilveren schotel te voorschijn. Hij peinsde even, zag een stokje zwaaien en ging toen blaadjes sla leggen. De elfenprinses deed met hem mee alsof zij wist wat nodig was om deze grote schotel tot een heus kunstwerk te maken. Tomatenschijfjes en komkommerdingen werden zorgvuldig op de schaal gedrapeerd. De kale man liet toen aan de elfenprinses zien hoe met een paar simpele bewegingen zonder na te denken allerlei dingen op de schaal konden worden gebracht om deze in een handomdraai om te toveren tot een kunstwerk van smakelijke zaken. Als met mirakels vertrouwd deelde zij mee in dit festijn van creatieve nood.
De kale man hoorde een 'krak' en zag vanuit zijn linkerooghoek iets komen. Het kwam van boven en verplaatste zich snel naar beneden. Hij draaide eerst zijn heup naar de elfenprinses toe, gevolgd door zijn rug en wilde toen zijn armen naar haar toe steken. Zijn handen werden tegengehouden door iets zwaars. De gruwelijke schreeuw van de elfenprinses kon hij nog net horen door het daverende geweld van een neerstortende keukenwand heen; vol met ontelbare potjes, flesjes en allerhande zaken die men in een keuken zoal gebruikt. Een regen van brekend glaswerk en een scheut in zijn rug maakte dat de kale man in een enkel ogenblik besefte wat hier was gebeurt. Met volle kracht poogde hij het gewicht dat op zijn handen drukte omhoog te tillen. De vreemdeling die inmiddels was toegesneld hielp hem het gevaarte op te trekken. Onder de omhoog getrokken wand werd een ravage zichtbaar. Gekreukte vleugels van een elfenprinses lagen er levenloos bij. Eenmaal haar lichaam omgedraaid gingen haar ogen even open alvorens zij haar laatste adem uit blies met een blik in hartezeer gedrenkt.
Marc Marc, Amsterdam December 2006
