Pasfoto - gemaakt in Moskou met een glasplaten camera

Amsterdammer in Moskou

De Nederlandse kunstenaar & ontwerper Marc Marc verhaalt in deze rubriek zijn ervaringen met Moskou sinds 1989. Hij geeft zijn persoonlijke ervaringen en kijk op het leven in Moskou.

Yuri en het hoertje

Januari 2005

Uit: "Nooit meer" - Marc Marc - Deel 32b 23.01.2005

(32b)

Yuri zwaait met een stel 100 dollar biljetten en zegt dat hij het dametje voor zo'n biljet heeft gekocht voor de avond en de nacht. "Mooi gedaan meisie" denk ik dan, want dat kan veel goedkoper. Hij orakelt verder over geld en vrouwen: dat alles te koop is en meer van dat soort onzin. Het zijn uitgerekend dit soort niet al te diep gaande zielen die boeken schrijven over het leven, graag worden uitgegeven en gekocht. In Amerika stikt het van deze charlatans en nog méér naïeve geesten die het willen lezen.
        Hij wil zijn woorden kracht bij zetten en vraagt zijn ingekocht gezelschap bij hem te komen zitten. Dat weigert ze echter. Gelijk krijgt ze van me want; je kan dan wel een "prostitoetka" zijn, maar dat wil nog niet zeggen dat je minder als een hond wil laten behandelen - denk ik terwijl ik het tafereel volg.
        Ik heb niets tegen mannen die een 'escort' inhuren, maar behandel ze dan als een dame en zet ze op een voetstuk. Dit echter is enkel voorbehouden aan mannen met een beetje gevoel in hun bast en dat is iets waar Yuri weinig blijk van geeft. Hij vraagt nogmaals aan haar om bij hem te komen zitten. Nu op een meer manende toon. Ze weigert opnieuw.
        Ik heb met haar te doen en maak ter ondersteuning van haar opstelling een opmerking aan Yuri: "zo behandel je vrouwen niet, ook niet als je ze koopt". Een paar andere gasten vallen mij bij en pogen met zoete woordjes Yuri tot meer vriendelijkheid te bewegen. Hij is echter Oost-Indisch doof en begint nu een dreigende houding aan te nemen tegenover het meiske. Zij begint te beseffen dat ze hier geen gast is zoals wij, maar een die onvoorwaardelijk heeft te gehoorzamen. Hij sommeert haar bij hem op schoot te komen zitten. Ze volgt gelaten zijn bevel op en is aldus op haar plaats in het geheel gewezen. Yuri kijkt ons triomfantelijk aan, maar bindt snel in, want ontmoet slecht misprijzend blikken.

Als ik later bezig ben met het maken van een kopie van een CD in de computerruimte, komt ze bij me zitten en vraagt waar ik mee bezig ben. Wij kletsen het en een en ander met elkaar. Het is een lieve meid, die duidelijk behoefte heeft aan een normaal gezelschap; even verlost van de schimmige en destructieve wereld van de prostitutie.
        Ze komt uit Moldavïe en lijkt rechtstreeks uit de klei getrokken aldaar om zich hier te prostitueren; onder valse voorwendselen hier naartoe gelokt. Waar Holland ligt weet ze niet. Niet dat dit belangrijk is, maar het land van herkomst is nu eenmaal een dankbaar keuvelonderwerp. Ik neem mijn agenda, haal de Europese kaart tevoorschijn en wijs het haar aan. Dat kleine landje aan de zee. Ze wijst vervolgens met trots Moldavïe aan, aan de zwarte zee. Wij delen iets en lijken even een stelletje te zijn dat elkaar net ontmoet heeft en zoete woordjes uitwisselt omdat we elkaar begeren en bezig zijn de banden aan te halen zodat het liefdesspel haar akker krijgt. Ze wil graag naar huis, zegt ze met een droeve stem. Dan wordt ze geroepen door haar meester.

Yuri lijkt in het geheel niet van plan te zijn om op te stappen ondanks dat, afgezien van Jelena de zangeres, alle gasten reeds weg zijn en de klok reeds een uur aanwijst voorbij de middenstand waarop de nacht officieel inluidt.
        Nee, Yuri blijft onvermoeid orakelen over het leven en de boeken die hij heeft geschreven waarin zijn gedachtegoed is vastgelegd om voor de eeuwigheid ons van dienst te zijn.
        Sergey lijkt geenszins van plan hem eruit te werken. Vind hem blijkbaar interessant om een of andere reden. De drank is reeds op, maar dat is voor Yuri geen probleem, want hij heeft nog bier in zijn auto. Ik doe voor hem de buitendeur open en kijk vervolgens door de deurspleet hoe hij rommelt in zijn wagen om het bier tevoorschijn te halen. Wat er al niet voor nodig is om een paar flessen uit de auto te halen. Ik maak de spleet kleiner, want het is venijnig koud buiten en de wind heeft zin om de stuifsneeuw naar binnen te laten waaien en mijn bloes binnen te dringen. Het duurt lang, veel te lang eer ik door de smalste spleet die mogelijk is hem terug zie komen en de deur wagenwijd - niet zonder enige agressie - voor hem opensmijt om ruim baan te maken voor zijn machtig gestalte om weer binnen te treden. Hij valt me zowat om de armen van dank dat ik dit voor hem heb gedaan en bedankt uitvoerig voor zoveel eer. Ik denk: "drink jij maar lekker door, dan heeft dat meiske vannacht misschien rust". Het valt op dat dit met 100 dollar biljetten zwaaiend beest met het goedkoopste bier aan komt zetten dat er hier te krijgen is. Na dit geledigd te hebben en hij zich voornamelijk tot Sergey heeft gericht ben ik terug van even weggeweest om alcoholvrij bier te kopen in een 24-uurs winkel hier nabij.
        Sergey heeft Yuri inmiddels zover gekregen dat hij weet dat hij moet gaan opstappen, maar bij het zien van mijn tas en het horen van glas, wordt hij enthousiast nog wat te blijven. "Alcoholvrij bier" zeg ik hem, al gebiedend kijkend in zijn ogen en niet zonder ironie; met de boodschap dat hij beter kan vertrekken. "Niet interessant" antwoord hij mij glazig aankijkend.
        Jelena, die er ook nog is, maar duidelijk wil vertrekken moet naar een plek op straat begeleid worden waar een wagen aan te houden is om haar tegen een gering bedrag naar huis te vervoeren.
        Sergey is nog intensief bezig met Yuri en vraagt aan mij of ik de taak op me wil nemen om Jelena te begeleiden. "Geen probleem, ik weet hoe laat het is" zeg ik hem. Ik leid Jelena naar de garderobe om haar jas aan te reiken en haar hierin te helpen zoals dit hier nog gebruikelijk is. Hier wordt ieder vrouw in haar jas geholpen als ware het de meest belangrijkste vrouw uit mijn leven.
        Is dit niet geweldig, vraag ik je? Ik vind het fantastisch en geef me graag over aan dit ritueel en wens vurig dat Hollandse vrouwen dit herontdekken ten einde al het vermoeiende feministische af te schudden en weer vrouw te willen zijn - ook al is er veel veranderd ten goede in de relatie tussen de seksen - met grote dank aan die 'kolerewijven' die dit in gang gezet hebben. Hier moet gezegd worden dat men al snel de geschiedenis vergeet en aldus niets leert - nooit wijzer wenst te worden van de lessen die de geschiedenis leren kan en voor eeuwig rondjes wenst te draaien in onmogelijke liefdes en de gebondenheid van het gezinsleven.
        Na Jelena aldus in haar jas geholpen hebben voer ik haar mee naar de uitgang van dit verderfelijke oord. Wij willen de straat op, de sneeuw in en samen zijn, samen oplopen enkel om wat warmte te voelen aan elkaar, in deze koude nacht. Stevig druk ik haar aan mijn arm als wij het afstapje maken om buiten te komen. Uitglijden mag niet en dit precies is mijn taak om te vervullen en waar op vertrouwd wordt. De taak waar ik mij, ondanks een ingeslopen dronkenschap, aan kwijt op een wijze als waren het mijn enige in dit leven. Er zijn geen woorden, geen discussies voor nodig om klaar te krijgen wat de nuances van de liefde zijn en wat men er mee kan in welke constellatie dan ook. Moskou is een paradijs.

Yuri had Jelena uitgenodigd om een boek van zijn hand in ontvangst te nemen dat te maken heeft met de kanker die haar moeder heeft en waar ze erg mee bezig is op dit moment. Ik vraag haar of ze dit echt wil: hem volgen en aanhoren. Ja dat wil ze, dus begeleid ik haar naar de auto van Yuri en stel ik mij op als bodyguard. Ik volg, met Jelena stevig aan mijn arm, het gesprek. Een gesprek dat mij niet bevalt, want erg manipuleert; op haar droevige omstandigheid met haar moeder inspeelt, die in haar doodstrijd is.
        Ik heb mijn eigen moeder zien sterven aan deze slopende ziekte: met eigen ogen gezien hoe zij strijdend was en er iedere keer bovenop kwam, hoe zij ieder keer weer van een ziekelijk mens transformeerde naar een sterke vrouw, zoals ik haar altijd heb gekend - vol levensvreugde en kracht om door te gaan na vijf kinderen het leven te hebben geschonken. Ik weet het: ik ben een moederskind die veel liefde wil om het gemis dat mij ten deel is gevallen is bij de dood van haar te compenseren.
        Jelena hoort zijn verhaal met veel interesse aan. Ze sluiten af, na een verhaal dat eindeloos duurt terwijl wij in de nachtelijke winterse koude staan, met het maken van een afspraak tot consult.

Eindelijk zijn we los. Jelena moet de rechter richting in, maar ik leid haar naar de linker, want als we de straat zo uitlopen komen we op een plaats waar we de beste kans hebben voor een wagen die haar wil vervoeren naar huis voor een geschikte prijs. De zwerfhond die gedurende het gesprek bij ons was komen staan en een houding had van: "nou, duurt dit nog lang, ik wil ook naar huis", loopt met ons mee. Terwijl we lopen poog ik haar duidelijk te maken dat ze voorzichtig moet zijn al te makkelijk in de beloftes van Yuri te geloven. Ze zegt dat ze begrijpt wat ik zeggen wil.

Aangekomen bij onze 'standplaats' om een auto aan te houden beginnen de zwerfhonden, die zich op het perron van het treinstation aan de overkant van de straat ophouden, luid te blaffen. Dit in antwoord op de verschijning van de met ons opgelopen hond.
        Ik steek mijn hand uit om de straat te laten weten dat ik een auto wil. Na enkele seconden stopt de eerste wagen die reeds in aantocht was. "100 roebel naar rayon Komsomolskaya" vraag ik. Een beledigd gezicht zegt me dat dit een oneervol voorstel is. Ik groet en gooi de deur dicht. 100 roebel is bijna 3 Euro. Een bodemprijs en daarom een sport om er een chauffeur voor te krijgen. Nog geen minuut later stopt weer een auto. "100 roebel naar rayon Komsomolskaya?" 150 zegt hij. 100 zeg ik, 130 gaat hij omlaag. 100 grammofoon ik. 120 poogt hij nog. Ik kijk Jelena vragend aan. Zij zegt 100. Ik meld 100. Hij zegt O.K. Jelena stapt in en wij kussen een afscheid.
        Als ik weer terug ben in het atelier is Yuri inmiddels vertrokken en praat ik met Sergey na over weer een geslaagde avond.


De Moskouwse projecten zijn te bezichtigen op (English and Russian): www.xs4all.nl/~marcmarc/moscow/

Reacties op deze artikelen serie kunnen gezonden worden naar: Contact