De Nederlandse kunstenaar & ontwerper Marc Marc verhaalt in deze rubriek zijn ervaringen met Moskou sinds 1989. Hij geeft zijn persoonlijke ervaringen en kijk op het leven in Moskou.
Nooit meer!
Augustus 2001
Markt
Al vroeg lopen we rond op de Iezmaailieskie markt - de grootste markt van Moskou. Sergey wil een witte broek kopen - ik witte overhemden. Het is ongemakkelijk lopen op deze overdekte markt met zijn smalle gangen en velen mensen die een wagentje met grote tas achter zich aan slepen. "Naroda Narodoe" klinkt het steeds voor of achter je. Dit betekent dat je als de donder aan de kant moet, want een kruier met een flink gevaarte komt passeren en die wacht niet totdat je aan de kant bent. Soms is zo'n gevaarte bijna net zo breed als het gangpad zelf en is het hele gangpad gevuld met mensen. Drie man duwen zo'n ding en de voorste stuurt. Met een rotgang komen ze aangestromt, alsmaar roepend "Naroda Narodoe" - iedereen vlucht dan een stand in. Een en al stress om hier rond te lopen.
Een man laat een pak met geld vallen. Een jongen zet zijn voet er op als Sergey de man naroept terwijl ik naar het geld kijkt. De man reageert niet en de jongen raapt het geld op. Sergey wijst de jongen de man aan die het heeft laten vallen, maar de jongen is geenzins van plan het geld af te gaan geven. Niet zo netjes zeg ik hem, waarop hij agressief reageert. Wij lopen gewoon door en al na denkend komen we tot de conclusie dat hier wellicht sprake zou kunnen zijn van een truc door een duo. Het geld zat verpakt in een plastic zakje. Niet gebruikelijk als je je geld op zak heb, maar wel als je een truc wil uithalen ter voorkoming dat het geld zich al vallend verspreid. Zakkenrollers waarschijnlijk, die de niets vermoedende opraper rolt en vervolgens aanspreekt dat het hier zijn geld betreft en stampei begint te maken om het terug te krijgen.
Vijf witten blousen voor samen 43 gulden, een maaltijd voor iets meer als een gulden - geen witte broek voor Sergey. Bij een stand met horologes kijkt Sergey rond en koopt er een. Ik zie ook een wel aardig 'gouden' horloge voor maar 12 piek. Ik koop het en bij nadere beschouwing blijkt het om een Calvin Klein immitatie te gaan (echt kan het namelijk nooit zijn voor dat geld).
Even voor twaalf bezoeken we nog een Aziatische markt. Sergey vindt er zijn broek en laat me een stand zien waar hij voorheen 'vreemde' schoenen had gezien. Hij blijken bergschoenen te zijn die Sergey wil kopen voor de wintertijd. Enkel in maat 45 vooradig - kosten 25 gulden. Na wikken, wegen en passen besluit Sergey ze te kopen. De verkoper gaat na de koop met de biljetten over alle schoenen heen, want het is zijn eerste verkoop vandaag en daar hoort een bezwering bij. Blijkbaar een Aziatisch gebruik
Jarig
Net over twaalf uur vanmorgen ben ik gaan slapen. Ik heb express gewacht tot de klok van twaalf omdat ik eens het gevoel wilde hebben jarig te worden - iets wat ik sinds heugenis heb genegeerd. De secondewijzer van mijn nieuwe horloge raakt op hoogte - gelijk aan die van de andere wijzers: ik ben jarig. Vreemd, de centrumwijzerplaat ziet er bruin uit en ik dacht toch echt dat ik een goudkleurig horologe had gekocht met een aarde-groene wijzerplaat.
S'morgens schijnt de zon vol in mijn nieuwe kamer. Ik sta op en doe mijn horloge om. De wijzerplaat is blauw. Zó dronken was ik nu ook weer niet gisteren.
Op weg naar de markt om alles te kopen dat nodig om een feestje te geven vanavond. Ik kijk op mijn horloge. De wijzerplaat is groen. Ik hang mijn hand uit het raam, in de volle zon. Even later kijk ik en de plaat is blauw. Terug in de wagen zie ik de plaat lanzaam weer groen kleuren. Is het misschien toch een echte Calvin Klein.
Op de markt kopen we economisch in: voor minder als 20 gulden alles wat nodig is voor twee inmense saladeschotels plus nog wat om andere bakjes te vullen. Bij een nieuwe wijn supermarktketen - vergelijkbaar met Gall & Gall kopen we alle drank. 6 flessen goede wijn, 1 liter rode vermouth, 2 wodka, 3 juice en 3 liter mineraalwater voor 50 gulden. De rest aan drank wordt gewoon door de gasten meegenomen - gebruikelijk hier.
Ik ga op pad naar 'mijn' muziekwinkel, gelegen in de onderdoorloop bij Prospekt Mira, om nieuwe cassettes te kopen met Russische muziek van populaire bands. De twee meisje herkennen me zoals gewoonlijk en weten wat ik wil: alle nieuwe cassettes met populaire muziek die uitgebracht zijn sinds de laatste maanden.
Tijdens mijn wandeling terug, maar ook al tijdens het inkopen doen voel ik me jarig. Voor het eerst! Zou het komen omdat ik een feestje geven ga? Is het omdat ik het me had voorgenomen me jarig te gaan voelen? In ieder geval beloofd het een mooie dag te worden. Het weer is weliswaar per 1 augustus omgeslagen van tropisch naar een weertype dat we in Amsterdam zo goed kennen. Een zonnig begin en langzaam vorderend een opeenstapeling van wolken vermoedelijk eindigend in regenbuien. Drie weken heb ik een droom van tropisch weer geleefd. Nu, lijkt het weer hier me voor te willen gaan in het terug keren naar de Nederlandse realiteit van half om half.
Eens maar nooit weer!
Wat een chaos! Leuk hoor zo een verjaardagspartijtje, doch slechts voor één, een enkele keer. Dit doen we dus nooit weer! De enige keer dat ik mijn verjaardag publiekelijk vier in mijn leven. Het heeft de galerie op zijn grondvesten tot diep in de nacht doen beven. Een mooie verzameling bij elkaar van vrienden en onbekenden alhier. Tesamen goed voor velen uren van kletsen, omarmen, zoenen, drinken, dansen en veel vertier. Ik heb een hekel aan het protocol van het krijgen van kado's. Ik weet niet precies waarom - wellicht omdat ik in het diepste van mijn ziel ben zo broos. Een totaal gekkenhuis was het, met voornamelijk dames. Onmogelijk om hen allemaal van dienst te zijn zoals zij van mij zouden willen houden. Weer een gedicht voor mij van een po-e-tessa dat ik natuurlijk niet helemaal begrijp. Een voordracht, vele mensen, ik als centraal figuur - maakt dat ik mijn verjaardag aldus beleidt. Parfum - niet bepaald goedkoop en meervoudig aangeleverd. Een boek over Tatlin - van een dame zo bezeten, met intensieve blik en donkere ogen. Een smachtende blik in het onbekende maakt alles zoet. Niets wat gebeurt is van werkelijk belang of ook maar iets dat er toe doet. Samen zijn in vol ornaat en ilussie, in droom en viducie. In een droom wens ik te leven, doch niet eenieder wenst dit als zodaning met mij te beleven.
Nog nooit is mij ten deel gevallen, zo veel geschenken. Men kan er over nadenken. Over het waarom van zoveel wenken. Ouzo en dure cognac, een teddybeer, want dat was wat nog ontbrak. Bloemen, rozen en een kandelaar. Een CD-rom over Freud; een hint of vreemd gebaar. Salvador Dali, Kenzo, feestmutsje en thee. Een zeis: curieus kado, maar wat moet ik ermee? Een grote meloen zoals nu overal in de straten en een gipsen plakaat ter vereering van het Russisch goed. Een rood doosje met twee ballen die al draaiend in de handen muziek maken en je niet mag laten vallen. Zes gekleurde glazen - design, een artikel van Iskander over de Moskouwse metro en een rugzak om alles in te doen.
Om acht uur stroomt het al snel vol met mensen die weten dat eerst nog een presentatie van de videofilm zal worden gegeven voor hen die het nog niet hebben gezien. Het maakt, samen met de vorige 3 presentaties, dat de hele kennissenkring de film nu gezien heeft en tevens vele nieuwe kontakten, waarvan een aantal waardevollen in concrete betekenis. Nika denkt dat mijn film interessant is om in Los Angeles te laten zien. We zullen haar morgen gaan opzoeken.
Erg goed kan ik met de late uurtjes niet meer herinneren. Slechts flarden van dansjes met dames en een fotosessie met model Svetlana. Het is op een gegeven moment tijd om mijn Svetlana, Vera en de meisjes op een taxi te zetten. Buiten ontstaat een conflict tussen Sveta en mij. Ze meent het een en ander te hebben opgevangen aangaande mij en andere dames en trekt iets te snel negatieve conclussies. De twee 'speciale agenten' jongens komen op het moment van de ruzie er bij staan. Ik verzoek hen op te rotten, maar dat doen ze niet. Ze hebben niets met mijn ruzie te maken vind ik. Ik wordt razend dat ze er bij blijven staan en wil ze te lijf gaan. Ze zijn volstrekt overdonderd door mijn ongemeen felle reactie. Ik wordt door een andere gast in de houtgreep genomen ter voorkoming van erger. Vera voert met zachte hand de jongens af. Even later houd ik een taxi voor de dames aan en keer zelf terug naar de galerie. Daar zijn nog een paar gasten aanwezig. De man die mij in de houtgreep had genomen maakt zijn excuses hierover. Ik zeg hem dat het een uitstekende aktie van hem was omdat ik hierdoor wel mijn kracht heb kunnen laten zien aan die jongens zonder er werkelijk op los te hoeven slaan. Als de laatste gasten zijn vertrokken ga ik nog even naar buiten en maak een rondje om te kijken waar de jongens zijn. Die hangen ongetwijfeld nog wel ergens rond hier. Ik vind ze en maak m'n excuses. De ene steekt me direkt de hand toe - de ander is nukkiger. Ik laat ze bier kopen om het goedmaken te stimuleren.
Nika
Sergey en ik gaan op bezoek bij Nika. Die woont aan de centrum-rondweg in een prachtig huis. Binnen hangt het vol met schilderijen en staan ook veel beelden. Een dame op leeftijd die veel herinneringen rond haar heeft verzameld. Het is nog vroeg, maar toch gaat er fles witte wijn open. Ik loop rond op de balustrade die haar hele woning rond loopt en kijk naar al die mooie spullen en kunstwerken. Nika leidt ons rond door de rest van het huis. Overal hangt het vol met schilderijen. Ze wil dat ik haar een video montage van 15 minuten geef en zegt dat het interessant is om die te laten zien in Amerika als onderdeel van de culturele programma's die ze organiseert. Juist het beeld van veel sneeuw spreekt haar aan voor vertoning in een gebied waar dat nooit valt. Ik zeg haar die video toe.
De Moskouwse projecten zijn te bezichtigen op (English and Russian):
www.xs4all.nl/~marcmarc/moscow/
Reacties op deze artikelen serie kunnen gezonden worden naar: 
Contact
