De Nederlandse kunstenaar & ontwerper Marc Marc verhaalt in deze rubriek zijn ervaringen met Moskou sinds 1989. Hij geeft zijn persoonlijke ervaringen en kijk op het leven in Moskou.
Buitenlucht
Juli 2001
Caravan
Na een zoektocht in een paar zijstraten van de Arbat vinden we eindelijk de woning van Iskander. Een oude caravan met NL-sticker - helemaal vanuit Nederland naar Moskou gereden. Daar zit dus zijn hele hebben en houden in. Iskander, een journalist, is als een verstrooide professor. Het interieur is bezaaid met papperassen, kranten en tijdschriften. Hij heeft het artikel geschreven in de cultuurkrant van Moskou over de modellen aktie en laat me andere artikelen zien waar Nederland een rol in speelt.
Auto
Zijn auto, een oude bulgaarse bak, moet gaan dienen als transportmiddel voor ons vieren naar de datsja van Alexander. Ik was in de veronderstelling dat hij een grote Jeep bezat dus dit valt tegen, maar als ik wil kan ik later overstappen naar de luxe wagen van Alexander.
De rijstijl van Iskander geeft te denken. Dat die man nog leeft is een wonder. We zijn op weg naar een afspraakpunt ergens in het noorden van Moskou. Een flinke rit. Na een kwartier geeft de thermometer aan dat de motor 100 graden is. De ventilator moet aan, want de radiator doet het niet. Alle hete lucht stroomt nu de cabine in. Mijn voeten beginnen te koken. Een kwartier in de hel. Dit wordt dus overstappen naar de andere wagen.
Noodweer
De lucht is in hoog tempo dichtgetrokken. Het ziet bijna zwart. Het zal een flinke bui gaan worden. Een klap, wolken breken, een storm vangt aan en groeit tot een kracht die verdacht veel lijkt op een orkaan die komen gaat. Een straat vol paniek waar mensen rennen om zich in veiligheid te brengen. Vanuit de luxe Saab zie ik iets wat ik nog nooit gezien heb en denk: een leuke dag om naar een datsja te gaan en te barbecuen. Het water komt met bakken uit de lucht en pal voor mijn neus knappen bomen groot en klein. Op straat begint het nu echt chaos te worden. Auto's pogen zich uit de file te manouvreren naar alle richtingen. Het regent zo hard dat de ramen van de auto niet open kunnen - zelfs geen milimeter. De waterdamp beslaat de ramen zodat naar buiten kijken onmogelijk wordt. De file komt geheel to stilstand en de natuur klopt op onze Saab met takken die het leven laten. Een hoge berk komt slecht enkele meters van ons neer met een daverend geweld.
Aan de andere zijde is de zuil van een enorm billboard neer gekomen op een vrachtwagen - net tussen de cabine en de aanhanger. Onze wagen moet weg van deze plaats, want het ziet er naar uit dat de bomen voor ons het ook gaan begeven en met zekerheid op onze wagen terecht zullen komen. Alexander begrijpt het gevaar en poogt zich uit de file te wringen. We vinden langzaam een heenkomen waar de bomen ons niet kunnen raken. Er staat inmiddels 20 centimeter water, doch de orkaan is afgenomen en het regent nog slechts met stoten.
In een half uur is het voorbij en kunnen we weer onze reis vervolgen. Op onze weg naar buiten zien we de enorme schade die is aangericht. De volgende ochtend zien we op TV een reportage over hetgeen we hebben meegemaakt. Acht doden zo wordt gemeld.
Datsja
Een uur is het rijden naar de datsja van Alexander - ergens in de wildernis. Het is meer een villa dan een datsja. In de tuin ga ik samen met Iskander een vuurtje aanleggen in een metalen bak op poten. Met een paraplu pogen we het vuur in aanleg droog te houden. Na een uur in de regen het vuur te hebben gevoed is het gereed voor de gril. We zijn slechts met 7 mensen, maar toch wordt er een overweldigende hoeveelheid vlees aangevoerd. Op mijn vraag welk peloton verwacht wordt krijg ik het antwoord dat Boris in zijn eentje net zoveel eet. Klinkt me onwaarschijnlijk in de oren dat hij met zijn klein postuur zoveel zou kunnen eten, maar later zal blijken dat hij van geen ophouden weet. Na lang onder een afdak in de achtertuin getafeld te hebben gaan we met de auto's op weg naar een plaats om te zwemmen.
Een afgravingsput van 30 bij 50 meter en oneindig diep. Boris bepaald met een speciaal instrument en wat hocus pocus de beste plek voor ons om te zwemmen. Het weer is somber en de temperatuur door de regen flink gedaald. In het water is het heerlijk.
We brengen nog een bezoek aan de grote rivier. Het punt waar de laatste aanlegsteiger ligt waar de 'Raketa' nog komt - de draagvleugelboot die vanuit Moskou op en neer vaart met hoge snelheid. Een paar jongeren vertoeven er ook. Uit de auto klink muziek. Aan de andere kant van het water branden de lichten in de villa's.
Bij terugkomst wordt weer gegeten, gedronken en gepraat. De dames gaan de sauna in. Ik moet bedanken voor de eer tot teleurstelling van de gastheer, maar ik kan er nu eenmaal niet tegen.
De volgende ochtend zitten Svetlana en ik al vroeg in de tuin. Het leven komt traag op gang. We hebben niets te roken en de enige die dat wel hebben slapen nog. Om twaalf uur nemen we afscheid. Iskander wil me wat plaatsen in de omgeving laten zien. Hij garandeerd me dat ik om 15:00 weer in Moskou terug ben. We toeren rond in het Russisch land dat hier erg veel lijkt op de Ardenne. Het is zonnig en warm. Iskander verhaalt over de plaatsen die we bezoeken, al dan niet in het voorbijrijden. Over het kanaal dat Stalin heeft aangelegd over de rug van velen gevangenen. We zien nog een origineel houten huis waar de gevangenen hebben gezeten als onderdeel van de Goelach archipel. Bezoeken het graf van een recent gestorven beroemdheid. Houden een koffiepauze ergens bij een vakantieoord aan het water. Iskander en zijn Gala hebben alles wat voor een koffiepauze nodig is. Al rijdend is het water aan de kook geraakt in een speciaal met accu aansluiting daarvoor bestemde boiler. Iskander gaat nog even zwemmen. Ik zou wel willen, maar de zon is brandend en ik heb mijn limiet aan direkte zon allang overschreden en hoop maar dat ik niet ga vervellen. De sigarretten zijn op en hier valt niets te kopen. Later bevinden we ons in een sportpark verderop en kopen sigaretten en wodkajus. Iskander verteld dat hier vlakbij een kennis van hem ooit een huis van enkel flessen had gebouwd. Drie etages hoog. Helaas is het er niet meer, want een rijkaard wilde precies het stuk grond kopen waar dat huis op stond om er zelf een huis te bouwen. Dus werds het flessenhuis gesloopt.
We rijden op de buitenste rondweg die volgens Iskander niet op de kaart staat aangegeven, want de weg is 'militair geheim'. Overal rond Moskou staan langs deze weg raketten opgesteld als verdedigingsschild. We komen inderdaad langs zo een plaats dat zwaar is afgegrendeld en zo goed als mogelijk aan het zicht ontrokken. Svetlana vindt de heidebloemen erg mooi. We maken een stop om samen een boeket te plukken. Gala wil ook wel, maar kan met haar blote benen niet tussen de brandnetels door. Ik pluk voor haar ook een bos. Svetlana's benen zitten na het plukken onder de steken. Had ze niet aan gedacht.
Moskou, de voorbereidingen van de derde presentatie. Sergey is niet te bereiken via de mobiele telefoon. Ik hoop maar dat hij zelf al aan de slag gaat met het inkopen van het een en ander.
Nog een half uur te gaan. De motor begint de stotteren. Ik zie de benzinemeter praktisch op nul staan en een pompstation 50 meter verderop. De auto valt stil. We kunnen nog net uitrijden om hem aan de kant van de snelweg te zetten. Na wat gepruts aan de motor kunnen we weer verder. Iskander wil niet tanken bij het pompstation, want daar is het slechte benzine. Hij wil verderop bij een BP station tanken, want die zijn de beste. Mij zou het niet meer verbazen als we dat station niet halen.
Met een volle tank en verse olie komen we de bocht om van de straat waar ik zijn moet. Honderd meter voor het huis gaat de motor weer stotteren. Al hortend en stotend bereiken we de galerie. Het is zes uur. Sergey en ik gaan snel de drank kopen voor de presentatie en aan de slag met de salades.
Plaza en Datsja
Ik, Sergey, Svetlana, Irene en een wel heel grappige Olga ('Olga-G') nemen de trein naar een of ander dorpje net buiten Moskou. We zullen daar Edik, Pasja en Olga ('Olga-H', de Hautaine Olga) ontmoeten en samen naar een datsja gaan. In de trein hebben we al dikke lol met ons vijven - vooral aangedreven door Olga-G, een dame van 31 die de drukheid heeft van een klein meisje, een figuurtje als van een puber-meisje en ogen die stralen van plezier.
We worden in het dorpje opgevangen door Edik en Pasja om naar de plek van bestemming te worden gevoerd. Dit blijkt geen datsja te zijn maar een plaza! Een gebied aan het water waar vele bezig zijn te aangenaam te vertoeven. We zoeken een plek op waar zowel zon is als schaduw. Dit laatste vooral voor mij en trekken de flessen bier die we in het dorpje hebben ingeslaan te voorschijn.
Om ons heen zitten honderden mensen in kleine groepjes, gestoken in badpak. Het water, een uitloper van een groot meer, ziet er erg aantrekkelijk uit. Tientallen mensen maken aan de waterkant plezier. Sergey is reeds in zwembroek. Nou ja... zwembroek? Hij heeft de ene onderbroek voor de andere uitgewisseld. Val ik in ieder geval niet geheel uit de toon, want ik heb geen zwembroek bij, maar wil wel zwemmen. Ik declareer mijn modieuse slip als multifunctioneel en ga ook eens kijken hoe het in het water is. Arme Svetlana; zij is de enige die die dag niet zwemmen zal, want ook zij heeft geen badpak bij en wil niet in haar ondergoed. Ik zie het verschil niet zo tussen wat al die mensen om ons heen aan hebben dat doorgaat voor zwemkleding en het ondergoed van Svetlana. Maar , hier denkt zij anders over.
De tweede groep gasten van ons 'commando' arriveert. Olga-H met Nadia, Edik en Pasja. Olga-H heeft, hoe kan het anders, een bijzonder badpak aan dat tijdens de wandeling naar het water veel bekijks trekt.
De zon is moordend, het water lekker 'koel'. Veel plezier wordt er in het water gemaakt door zowel kinderen als volwassensen. Bij een aantal groepjes dienen steeds twee mannen als katapult voor een zwevende duik. Wij volgen dit voorbeeld op en om beurten wordt de tengere Olga-G en ik - het lichtgewicht - door de zwaargewichten Sergey en Pasja hoog de lucht in geworpen om vervolgens een paar meter verder met een duik in het water te belanden.
Olga-G wordt door mij getracteerd op een kopje-onder. Ze is erg verontwaardigd, maar ik maak het goed door me beschikbaar te stellen voor een wraak-actie, die ik vervolgens op mijn beurt vol verontwaardiging bescheldt en daardoor Olga tevreden stemt.
Een piepkleine poedel maakt het leven van alle voorbijgangers op het wandelpad zuur door naar de kuiten van eenieder te happen. De bazin schijnt zich in het geheel niet geroepen te voelen om wat verder weg van het pad te gaan zitten ondanks alle irritatie van de voorbijgangers.
Olga-H is inmiddels aan haar derde badpakwijziging toe. Deze laatste variant is wel heel gewaagd. Het zat in een sjieke doos - rechtstreeks uit parijs; cadautje van Pasja. Olga-G heeft zich van ons afgezonderd en ligt voornamelijk te zonnen. Ook Irene, die net zo'n maagdelijk blanke huid heeft als ik, laat zich ten overvloede beschijnen. Edik heeft, zo te zien, de avond tevoor teveel gezopen en is volledig afwezig. Olga-H zorgt ervoor dat haar Pasja bezig wordt gehouden opdat hij niet teveel naar ander voorbij komend schoons kan kijken. Sergey huppelt van de een naar de ander met zijn immer aanwezig lach. Svetlana en ik zitten innig tegen elkaar aan wat te keuvelen en Nadia lijkt niet aanwezig. Een dag aan het Russisch water gaat zo voorbij met het dalen van de zon.
S'avonds gaan we allen naar het nabij gelegen dorpje Kljazma waar Sergey een datsja bezit. Samen, 9 mensen, in de VW van Edik gepropt. Onderweg kopen we van alles wat nodig is voor een barbeque.
We komen aan bij een wild-groene idylle; de datsja. Sergey vraagt ons even te wachten in de tuin, want hij wil eerst eens kijken of zijn vader aanwezig is in de datsja. Even later komt hij met en brede grijns terug. Papa van over de 70 ligt met vriendin-minares in bed te zwoeven. Wij prepareren ondertussen de tuin voor een barbeque.
Terwijl de twee heren - Sergey (nog steeds in onderbroek) en Edik het vuur voor de gril laten ontstaan zitten wij gemoedelijk te praten aan de tuintafel. Papa en vriendin zijn er inmiddels bij komen zitten. Olga voegt zich bij de heren van het vuur, want krijgt geen aansluiting met mij. Foutje in de planning; ik ben met Svetlana. Die is nogal jaloers aangelegd dus besluit ik me deze keer gereserveerd op te stellen omdat ik nu eenmaal besloten had deze dag vooral aan Sveta te wijden. Wel een beetje lullig voor Olga, want die was door Sergey enthousiast gemaakt met de melding dat er een leuke Hollandse man van de partij zou zijn. Olga komt vervolgens aan bij het atelier van Sergey en bespringt me direkt met haar ogen, al gedreven verhalend over de uitnodiging vanwege die Hollandse man. Svetlana zit er inmiddels ook al bij en hoort dit alles aan. Pas later begrijpt Olga-G dat Svetlana mij voor die dag al heeft. Na gegeten en gedronken te hebben vertrekken Edik, Pasja, Olga-H en Nadia. De rest blijft nog een uur aan de tuintafel kletsen.
Een wandeling door het dorp naar het treinstation. Vier frisse boerenmeisjes samen zittend op een bankje reageren vertraagd met een lach op mijn vraag waar de jongens zijn. In de trein onderhoud ik me Olga-G, voor het eerst pas echt. Die is onvermoeibaar in haar vrolijkheidheid. Svetlana komt erbij zitten zodra er een plaats vrij komt, want ze wil me in de gaten houden zo zegt ze.
De Moskouwse projecten zijn te bezichtigen op (English and Russian):
www.xs4all.nl/~marcmarc/moscow/
Reacties op deze artikelen serie kunnen gezonden worden naar: 
Contact
