Pasfoto - gemaakt in Moskou met een glasplaten camera

Amsterdammer in Moskou

De Nederlandse kunstenaar & ontwerper Marc Marc verhaalt in deze rubriek zijn ervaringen met Moskou sinds 1989. Hij geeft zijn persoonlijke ervaringen en kijk op het leven in Moskou.

Presentatie / Gasten

Juli 2001

Karaoke
Kennissen en relaties van Anna bezoeken de galerie voor de presentaties van de schilderijen van Michael Stereoff. Weer veel handjes schudden en een praatje hier en daar. De presentaties van het een en ander in de galerie volgen elkaar bijna dagelijks op. Echt gezellig wordt het meestal pas als er een paar drankjes zijn geschonken en wat later de vaste feestgangers komen die goed zijn om de feestvreugde extra te vergroten.
         Als de gasten van Anna vertrokken zijn nodigd Pasja (Pavel) Sergey en mij uit om samen met Edik en Olga naar zijn huis te gaan om nog een klein feestje te bouwen. Met de nieuwe vierdeurs VW van Edik begeven we ons naar het oude centrum waar een luxe woning op ons wacht. Pasja zit goed in de slappe was zo te zien, want de woning is groot en zeer luxe ingericht. Perperduur design en alles bij elkaar ook nog eens goed uitgebalanceerd - iets wat je hier zelden tegenkomt. Hier in Moskou kom je vooral een wansmakelijk allergaartje van kitsch tegen, gecombineerd met iets wat wel top-design is, maar vooral is aangeschaft omdat er een status aan hangt. Nee, bij Pasja is duidelijk iemand betrokken die er verstand van heeft. Vol trots laat hij me het hele huis zien. In de slaapkamer - altijd van interesse natuurlijk - staat een romantisch hemelbed.
         Olga zet een apparaat aan waar ze een microfoon insteekt. De televisie gaat aan en na het bladeren in een groot boek wordt het me duidelijk dat hier een karaoke installatie aanwezig is. Ah! Dit is leuk. Karaoke heb ik nog nooit gedaan. Wil ik ook wel eens proberen. Ik bekijk wat het grote boek aan titels te bieden heeft en zie vele songs die mij aan vergane tijden terug doen denken. Moet kunnen denk ik. Ik kijk mee met de tekst die Olga zingt van een Russische folkore klassieker. De woorden zijn kort dus voor mij leesbaar in het zangtempo. Nadat ik het stramien van de melodie te pakken heb val ik in tot grote verbazing van Olga. "Hoe ik deze liedjes ken" (we zingen er meerdere samen). Ik haal m'n schouders op en zeg dat het gewoon vanzelf gaat. Zo vanzelf gaat het eigenlijk niet, maar het is een leuke test om te zien hoever de voortschreinende russificatie van mijn persoon gevorderd is bij het loslaten van de remmen.
         Later volgen allerlei Engelstalige 'evergreens' elkaar op - in duet samen met Pasja en soms een invallende Olga. De enige die ik me hiervan als titel weet te herinneren is "Honesty" van Billy Joel. Ik ben zelf verbaasd dat een paar hulpwoorden de hele tekst en zangmelodie naar boven halen en dus blijkbaar in het geheugen liggen opgeslagen als wachtend op het juiste moment. Even zoals het "Yesterday" van de Beatles dat ik solo zing. Ik voel me helemaal gelukkig - zoals de tijd dat ik voor een lagere schoolopvoering uitverkoren was om de tweede stem te mogen zingen. Twee uur hebben we gezongen. Samen en solo. Sergey ligt dan allang op de bank te slapen en Edik doet niet mee. Uiteraard hebben we tijdens deze rit vele malen geklonken met mooie glazen op ons welzijn, ons leven en de liefde.

Het is 1 uur in de nacht als we huiswaarts gaan. Ik wil niet in de auto van Edik stappen, want ik hou er niet van om mee te rijden met een chaufeur die flink teut is dus ik bedank en ga te voet huiswaarts. Ik herken de buurt waar we zijn en weet zeker dat ik blindelings naar huis lopen kan. Na een tijd lopen - iets wat ik me niet kan herinneren, doch een feit moet zijn geweest - koop ik een broodje en een biertje bij een stand, gelegen bij metro Soegarevskaja - voor mij zeer bekend terrein. Wat er vervolgens gebeurt is weet ik absoluut niet meer. Ik werd de volgende ochtend wakker om 11:00 - netjes in bed, de kleren uitgetrokken en correct gedrappeerd op de hiervoor bestemde plaats. Volgens Sergey ben ik om 05:00 thuis gekomen. Gezien het feit dat mijn kleren onder de curry zaten vermoed ik dat ik gewoon met broodje en al in slaap gevallen ben op een bankje in het plantsoen, maar wie zal het zeggen? Misschien ben ik wel neergestord en door anderen ergens ten rusten gelegd, heb ik mogelijk hele gesprekken gehad met diezelfde of anderen alvorens ingeslapen te zijn. Hoe het ook zij; ik ben veilig thuis gekomen en in bed beland. Sergey houdt er echter niet van als ik zulke nachtelijke escapades heb. Hij is bezorgd voor mijn veiligheid. Heel attend natuurlijk, maar ik vind het heerlijk om rond te zwerven in deze stad - waarvan iedereen zegt dat hij zo gevaarlijk is.

Presentatie II
De galerie is vol. Iets meer mensen dan de eerste keer. Meer oude bekende en dus al snel een gezellige boel. De modellen Ella en Sveta zijn ook gekomen. Ik omhels ze beiden hartelijk - hoef nu geen afstand te houden vanwege het 'werkgever' zijn. Ze zijn natuurlijk erg nieuwsgierig naar de montage en kunnen nauwelijks wachten, maar enkele gasten hebben gebeld dat ze iets vertraagd zijn dus besluiten we de presentatie nog een half uur uit te stellen. De reeds aanwezige mogen als compenstaie reeds het buffet aanvallen - iets wat normaal pas mag nadat de korte versie is vertoond.
         Uiteindelijk is het dan zover. De korte versie wordt bijzonder goed ontvangen en de modellen zijn ingenomen met de wijze waarop ze zijn neergezet in de montage. Na een dronk - op Holland natuurlijk - wordt de lange montage getoond.

        Het idee om eerst de korte montage te tonen - die direct het hoogtepunt laat zien qua inhoud van het gebeuren, camerawerk en montage - en dan pas de meer omvattende lange montage werkt goed. Het publiek heeft dan het geduld om een half uur te kijken omdat ze wat verwacht - ook al bevatten allerlei beginscenes beelden die zij als inwoners van Moskou kennen en dus minder enerverend zijn.
         De modellen zijn na deze lange montage gezien te hebben helemaal in hun nopjes. Zij zijn natuurlijk ook prominent aanwezig. Voor mij als instrument, maar voor henzelf natuurlijk als individu opzich: een ego dat met schoonheid en poezie is neergezet. Ze kussen me hartelijk. Sveta (de mooiste) met een gevoel dat uitstraalt dat ze dan toch niet zo een slechte relatie met me had gehad ten tijden van het gebeuren (ik was erg streng met haar - juist omdat het typisch zo een meisje is dat denkt dat ze met haar mooie koppie alles denkt voor elkaar te kunnen krijgen). Ella, die zich nadrukkelijk als minder mooi beschouwd als haar collega, omdat ze gezien heeft dat ze heel mooi is neergezet door mij. Ella weet ook dat ik haar steeds heb bevoorrecht. Dit was al duidelijk in het contact toendertijd. Ella, de ondergeschikte aan Sveta en daardoor welicht ook veel sympathieker - deed mij al snel besluiten om de rollen eens te laten omdraaien in het effect wat beiden vermoedelijk gewend zijn. In ieder geval: beide damentjes stralen bij zoveel aandacht die aan hen is gegeven. Dat ze uitwisselbaar zijn doet voor het moment niet terzake.

Buiten bij de deur staan we met een heleboel mensen te roken (binnen mag dat niet). Aan iedere zijde heb ik een model om de taille geslagen terwijl ik in gesprek ben met de rest van het gezelschap. De modellen gedragen zich als waren ze beiden mijn vriendin. Dit tot grote bewondering van onze omstanders die niet beter lijken te weten - dat de werkelijkheid heel anders in elkaar steekt.
         Er wordt gedanst. Sveta, die duidelijk er op uit is om een poging op mij te wagen, vraagt me ten dans. Halverwege geef ik haar over aan Iskander - die dit erg leuk vindt - en vraag ik zijn vriendin Galja ten dans. Een beetje gemeen van me om Sveta over te geven aan een ander, maar ik heb nu eenmaal geen zin in een verwikkeling met Sveta en aangezien we hier een slow-dance hebben vind ik het leuker om Galja te vragen - die een hele goede relatie heeft met Iskander zo weet ik. Is veel leuker, want zij is ingenomen met mijn aandacht zonder dat er sprake is van enige verwachting. Ik weet dat ze me leuk vindt en dat is wederzijds. Dat is genoeg voor een schuifel waarin men even een ander leven belijdt zoals in een sprookje - vrij van praktische bezwaren.

Gedicht
Dichteres Natalia Safronova tijdens de tweede presentatie van de videofilm "Lips are Dangerous" 20.07.2001

Aktie "Model"

        Marc Marc

Wisselt met vriend guldens naar vreemde roebels.
Wisselt van het Nederlands naar het Russisch en het Engels
Hebt je verwijderd van de rand waar boten gaan
en wind geven aan Antiliaanse eilanden,
waar dichtbij Den Haag duinen zijn, zon en water.
Wat beweegt jouw naar het huis van het Russisch geld,
nooit bekend rakend met de Russische koude
want altijd de voeten gestoken in passende pantoffels?

Jij wil kijken naar bomen bedekt met witte sneeuw
en luisteren naar magische nachten,
waar de glazen van collegae kunstenaars leeg raken
en de droom blind maakt door de schittering aan het meer
waar de kabbelende golven aan het IJselmeer
gaan lijken op die van Wodka en Portwijn.

Jij leeft als op het strand van La Manch,
bij de stromende kleuren van Maas, Waal en Rijn.
De grootste haven van het land en de wereld; Rotterdam,
het Hollands klimaat van maritieme activiteit.
Ouder is de hoofdstad van Nederland; Amsterdam,
doch kunstenaar Marc Marc neemt Moskou voor zich in.

Papier om op te schetsen. Aktie "Model".
Tekent naakten terwijl het op straat januari is,
doch in de studio de zonnenstralen van april doorbreken
en deze observator wil dat wij onze jassen uitdoen,
met tekeningen galerie "Art-Agaat" compenseren
om tijd en landsgrenzen te kunnen overbruggen,
de lente van naakte ruggen op Russische kunstwerken laten ontspringen,
met vriend de harten winnen voor een ander staatssysteem.

(Oorspronkelijk in het Russisch: 7 x 4 - op rijm even/oneven - metrum 12/11/12/11) (niet gedichte vrije vertaling door Marc Marc)


De Moskouwse projecten zijn te bezichtigen op (English and Russian): www.xs4all.nl/~marcmarc/moscow/

Reacties op deze artikelen serie kunnen gezonden worden naar: Contact