De Nederlandse kunstenaar & ontwerper Marc Marc verhaalt in deze rubriek zijn ervaringen met Moskou sinds 1989. Hij geeft zijn persoonlijke kijk op het Moskouwse leven.
Het culturele leven
Februari 2001
Gallerie A3
In gallerie A3 barst het van de mensen die af komen op een vernissage van de kunstenares Jelena Balotski. We zijn aan de late kant dus het buffet is al geroofd. Na het schudden van velen handjes, omhelzingen en knikjes raak ik in gesprek met 2 Engelse zakenmannen die tussen de bedrijven door de tijd hebben gemaakt om hier naar toe te komen. Ze staan er wat verloren bij, zo tussen al die creatievelingen die elkaar allemaal goed lijken te kennen en druk met elkaar in gesprek zijn. Ze spreken geen Russisch en dat blijft hier een enorme handicap. Als ware ik de galleriehouder zelve houd ik een verkoopspraatje met ze voor de exposerend kunstenares. Of het concreet resultaat heeft gehad weet ik niet, maar mijn missie om het belang van de kunsten te verkopen laat nu eenmaal nooit af. Ze vonden het reuze interessant of deden alsof, maar waren in ieder geval blij dat ze contact hadden gelegd in een gallerie in deze grote stad.
Flink door roken
Als een verzameling schoorstenen staan we met een groep flink te paffen op de gang die naar buiten leid. Altijd weer een goede plek om een praatje te beginnen met hen die men nog niet kent. Het te voorschijn halen van mijn pakje tabak en sigarettenpapier is meestal meteen aanleiding voor de omstanders om een gesprek te beginnen. Nadat de geur van mijn tabak ieders goedkeuring heeft gekregen en mij met bewondering in hoog tempo een sigaret heeft zien rollen wordt er overgeschakeld naar een gewichtiger onderwerp dat natuurlijk altijd weer de kunsten betreft. Druk in gesprek zijnde word ik weggerukt door Sergey omdat ons nog een literaire presentatie wacht om bij te wonen.
Literaire presentatie
De zaal is al gevuld als we aankomen. Onze late binnenkomst blijft niet onopgemerkt, want we storen hiermee enigzins de spreker die zijn nieuwe boek presenteert. Op een derde van de gezichten valt af te lezen; "hij ook hier", want ze hadden me een uur geleden ook al in gallerie A3 gezien. Een ander derde deel geeft op een of andere wijze een groet in de vorm van lichaamstaal, want die kennen me en het laatste derde deel dat mij voor het eerst ziet vraagt zich nadrukkelijk af wie ik ben. Moskou is klein aan het worden...
De ene spreker na de andere geeft omstandig uitleg over een boek of gedicht. De leeftijd van de sprekers is hoog zoals ook van het publiek dus ademt het geheel een beetje een bejaardenhuissfeer uit. Het duurt niet lang of ik verveel me kapot, want mijn Russisch is ontoereikend om het allemaal goed te volgen. Hier zijn mensen aan het woord die uitblinken in het praten in moeilijke woorden en zinnen. Daar zijn het schrijvers voor dus geen kwaad woord hierover.
Als eindelijk alles is gezegd wat moest gezegd worden verplaats men zich naar het buffet dat ook hier weer goed verzorgd is. Veel buffettijd is me niet gegund. Sergey wil verder, want die vindt er hier niet veel aan geloof ik. Een tiental mensen die ook willen vertrekken wachten op de gaderobeman voor hun jas. Dat duurt nog wel even denk ik dus ga ik terug naar het buffet. Tijdens een onderhoudend gesprek met twee van de jongste dames van het gezelschap (50) word ik door Sergey gewenkt te moeten komen, want de gaderobeman heeft er pest in gekregen op mij te moeten wachten. Ik krijg een 'Sjovettijd-standje' alvorens ik mijn jas aangeboden krijg.
Eindeloos
De volgende dag zijn we weer in het Centrale Huis voor Kunstenaars (CHK) om een tweede expositie opening bij te wonen van een van de drie kunstenaressen die twee dagen geleden ook al in andere zaal een opening had. Toe maar! Twee exposities in het CHK. Dat zouden velen willen.
In de grote zaal op de eerste etage hangt het vol met haar schilderijen. Ook dit keer weer niet van veel talent getuigend. Wel allemaal kapitaaldik in de verf gezet op een wijze die aan van Gogh doet denken.
De opening betreft ook hier drie kunstenaars en dus komt er geen einde aan de toespraken. Opvallend is de stokoude man die er steeds bijstaat. Het kost hem duidelijk moeite om tijdens de ellelange toespraken op de been te blijven, maar hij wordt met regelmaat liefdevol even in een stoel gezet om uit te rusten. Hij blijkt een van de exposerende kunstenaars te zijn - aanwezig met verrassend jeudig aandoend werk. Moet niet makkelijk zijn om als een jonge hond te schilderen, bruisend van energie en ambitie, terwijl het lichaam aan het einde van het latijn is en er uit ziet alsof het ieder moment kan bezwijken.
De toespraken duren dusdaning lang dat de helft van het grote publieksaantal reeds met elkaar in gesprek is. Helaas moeten we het nog zonder drankje en hapje doen, want het buffet mag pas worden aangeroerd als iedereen heeft gesproken. Een groot misverstand om zo lang te praten. Men komt niet naar een opening om een uur lang te luisteren noch om echt lang naar de getoonde werken te kijken. Men komt om elkaar te zien en met elkaar te praten - al dan niet over de kunstwerken. Dat daar een drankje en een hapje bij hoort is evident. Als eenmaal de expositie voor geopend is verklaard barst de bom en is het buffet dat al die tijd aan het knipogen was in een mum van tijd omgetoverd tot een bewijs van mijn stelling en grote puinhoop van afval.
De wereld is klein
Een kunstenaar, die ik de afgelopen dagen verschillende malen heb gezien, vondt het tijd worden om een praatje te komen maken. Als hij hoort dat ik uit Nederland komt vraag hij me of ik toevallig een zekere Hans Boland ken. Hij is verheugd te horen dat ik die inderdaad ken. Toevallig is dat niet, want ik had tijdens de 'Grote Puskin Hulde' - 200 jaar Puskin' - de eer om alle sprekers aan te kondigen waaronder Hans Boland die zijn nieuwe boek presenteerde met vertalingen van Puskin gedichten en essays over het werk van Puskin.
De organisator van deze hulde vertelde mij een mooi verhaal over hoe Hans in Rusland verzeild was geraakt en zijn 'Puskin-cariere' gestalte had gekregen. Hans verbleef bij zijn eerste reis in St. Petersburg bij een, onder vreemde omstandigheden tot standgekomen vriendschap Rus en deze was de man waar ik nu mee aan het praten was.
De wereld weer een beetje kleiner. Er is een theorie die zegt dat iedereen in de westerse wereld elkaar kent via maximaal 7 personen er tussen. Zou wel eens kunnen kloppen.
Gallerie C-ART
Een bezoek aan gallerie C-ART staat onverwachts voor mij ook nog op het programma. Daar zal een opening plaatsvinden van een regisseur die beeldend gaat.
Op de grote rondweg in Moskou draai je niet zomaar even naar de andere kant van de weg dus besluiten we als voetgangers naar de andere kant te komen op de officiele wijze. Dat wil zeggen: lopen naar een mogelijke voetgangers oversteek i.p.v. de risivolle ondernemening aan te gaan om rechtstreekts de tweemaal zesbaans autoweg over te steken. Ik ben licht gekleed,buiten vriest het en er waait een flinke wind. Ik vrees dat ik dit moet gaan betalen met een fikse verkoudheid.
Galerie C-ART is klein maar fijn. Er hangt een permanente collectie schilderijen van hoge kwaliteit en des te opvallender is het dat de huidige expositie nergens op lijkt! De regisseur heeft foto's hangen die bestaan uit close-ups van de straat en het strand met op iedere foto een of twee munten uit verschillende landen geplakt. Het is knullig ingelijst en er hoort een flutverhaal bij dat over geld gaat.
De openingstoespraak van de galleriehouder wordt versterkt door een fors uitgevallen geluidsinsstalatie met een toegevoegd echo-effekt. Volstrekt onzinning, want de expositieruimte is nog geen 25 vierkante meter groot.
Als ik Sergey vraag hoe het mogelijk is dat deze galleriehouder zo een kwaliteitsomzwaai maakt door deze 'kunstenaar' te presenteren krijg ik te horen dat het hier niet om kunst gaat, maar om nieuwe contacten en clienten uit de theaterwereld. Nou ja, de wijn is in ieder geval uit een goed jaar en de olijven overheerlijk.
De Moskouwse projecten zijn te bezichtigen op (English and Russian):
www.xs4all.nl/~marcmarc/moscow/
Reacties op deze artikelen serie kunnen gezonden worden naar: 
Contact
