De Nederlandse kunstenaar & ontwerper Marc Marc verhaalt in deze rubriek zijn ervaringen met Moskou sinds 1989. Hij geeft zijn persoonlijke ervaringen en kijk op het leven in Moskou.
Droom
Januari 2000
De moraal der liefde
Ik weet niet precies hoe laat het was dat ik mijn ogen opensloeg toen ik in de hare keek. Zij die naast me zat op mijn bed.
Ik ontmoette haar voor het eerst een jaar geleden tijdens mijn opening in galerie Triumf. Zij kwam als een van de laatste gasten en bracht een bos rozen voor me mee. Hoewel ik ze van harte in ontvangst nam begreep ik het toen al niet helemaal, want bloemen - en zeker rozen - zijn hier enorm duur. Waarom zou een voor mij onbekende zo een uitgave voor mij doen? Wat voor een gesprek ik precies met haar heb gehad weet ik niet meer.
Mijn tweede ontmoeting met haar, een week of twee geleden, kan ik me ook niet geheel herinneren. Deze ontmoeting was tijdens ons test-feestje van Sergejy's nieuwe atelier. Ik herinnerde me opeens dat de dame tegenover me, zittend naast Sergejy, de dame van die bos rozen was en ging naar haar toe om dit te verifiėren. Waar had ik dat aan te danken toendertijd? Ze vertelde me dat ze gewoon van kunstenaars hield. Meer weet ik niet van dit contact, afgezien van een blikuitwisseling die wel genoeglijk was.
Een paar dagen na de laatste ontmoeting had ik haar nog eens aan telefoon en zei ze me dat ze het prachtig vond dat ik haar een gedicht van Poesjkin had voorgedragen. En tevens dat Russische mannen zonder geld slechts aan een ding denken. Namelijk: geld. En dat Russische mannen met geld ook slechts aan een ding denken. Namelijk: geld. Waar is de romantiek? Zo vroeg ze mij zonder dat ik hoefde te antwoorden.
Ik kan me niet helemaal herinneren dat ik haar een gedicht heb voorgedragen, maar het komt tegenwoordig wel vaker voor dat mijn geheugen zaken niet opslaat als gevolg van het alcoholgebruik. Correctie: vooral de omstandigheden die ontspannen zijn in kombinatie met wat drank weet ik me vaak niet precies op de letter meer te herinneren. Wat me wel altijd bij blijft van de grote stroom ontmoetingen die ik doormaak als ik in Moskou ben is de openheid en gezelligheid.
Ik sla mijn ogen open en zie een beeld dat me bevalt zonder te beseffen dat ik wakker ben geworden. Alsof een ontmoeting om 3 uur in de nacht met een vreemde dame de gewoonste zaak van de wereld is groet ik haar hartelijk met een zwoel en dromerig gevoel. Dus lijkt het alsof ik droom en in een droom is alles mogelijk - in een mannendroom zeker.
Ik word wakker en kijk vermaakt in haar energieke grote ogen. Ze geeft me een zoen. Nog een zoen en dan zegt ze ijstaart voor me te hebben. Of ik zin heb? Dat weet ik eigenlijk niet, maar zoiets weiger je niet. Ze gaat naar de keuken en ik hoor dat Ira en Sergejy er ook zijn. Sergejy komt even langs op mijn kamer om te zeggen dat hij er niets aan kan doen en vraagt of ik wel "OK" ben. Ik zeg dat het "OK" is en even later komt Anna met het ijs en de thee. Ik verorber het ijs - half liggend in bed - terwijl Anna al zittend naast me tegen me aankletst. Wat ze precies allemaal gezegt heeft weet ik niet meer. Dat is ook helemaal niet van belang, want waarom zou ik een droom - de werkelijkheid overstegen - ten einde willen brengen?
Om kart over zeven gaat het piepje van mijn organizer die laat weten dat het voor Anna tijd is om haar dochtertje uit bed te bellen via de telefoon om vervolgens toch nog even te slapen tot een geplande tijd van elf uur.
Het is prachtig weer als we opstaan. We drinken samen koffie terwijl de nacht nagloeit in volle zonnenschijn. Het moment voor een confessie. Doelbewust naar de flat van Sergejy gekomen in de hoop mij aan te treffen en te beminnen. Welnu, dat is dan geslaagd en ik vond het prachtig, want nog nimmer waren droom en werkelijk zo in elkaar overgegaan.
Het nadeel van zo'n nacht is wel, zo is al vaker gebleken, dat de dames dan verder willen. Ook Anna stuurt hier op aan. Ze heeft het uitermate naar de zin gehad en wil wel een gooi wagen naar iets wat op een relatie lijkt. Ik ben inmiddels wakker geworden en maak me al zorgen over de avond die volgen gaat. Anna wil voor vanavond afspreken. Dat kan dus niet! Ik ben tot maandagmiddag niet beschikbaar, want bij Svetlana. Zie hier het probleem van een 'vaste' relatie. Maandag kan Anna niet, zo zegt ze eveneens zonder opgaaf van redenen. Ze zegt dat ik maar moet schrijven wanneer ik haar wil en dat ze dan komt. Ik snap dat schrijven in eerste instantie niet, want de post duurt hier immers zo lang en krijg het gevoel dat ik hier een vorm van Russische humor niet begrijp door taalgebrek. Later blijkt dat ze Email tot haar beschikking heeft en geeft ze me haar Email adres.
Of ik eigenlijk wel weet hoe ze heet - en ze zet een zekere lach op. Uit deze vertelling valt op te maken dat ik dat weet, maar dat was die ochtend min of meer toeval. Ik vergeet makkelijk een naam van een persoon als ik die niet meerdere malen gehoord heb met het passend gezicht daarbij. Of ze nu Svetlana, Natasja, Lena, Ira, Sasja of Julia heten - zoveel variatie in namen lijken er hier niet te zijn dus snel door elkaar gehaald - hoe oneerbiedig dit ook mag lijken. Het was Sergejy die, toen Anna het ijs in de keuken klaarnaakte, me vroeg hoe het mij verging met "Anna". Ik meende me dus te herinneren dat ze "Anna" heette. Als ik, toch met enige twijfel en een lach met begrip voor het tafereel, zeg dat ze "Anna" heet, bevestigd ze dit niet. Ze zegt dat "Anna" wel een mooie naam is en laat in het midden of ik het juist heb. Over mij weet ze veel zo zegt ze en zet weer die vermakelijke lach op. Dat ik Marc heet en uit Holland kom. Ze pakt haar pen en zegt dat ze bijna iets zou vergeten. Dat ik moet gaan staan en trekt mijn onderbroek uit terwijl ze me wil omdraaien. Ik krijg in de gaten wat ze wil en weer haar af. Geen merktekens op mijn lichaam! Ze is verontwaardigt, want ze zegt dat ik haar vorig jaar heb toegezegd om op mijn billen iets te mogen schrijven in het geval dat de kans zich ooit zou voordoen. Ik kan me hier niets van herinneren. Het is mogelijk dat ik in een humoristische conversatie heb toegezegd, dan wel zo dronken was dat ik overal voor in lijk te zijn. Hoe het ook zij, ik sta het niet toe.
Even later begeleid ik haar naar haar wagen die voor het huis staat geparkeerd. Ze heeft het er nog even moeilijk mee en treuzelt met haar vertrek in de hoop dat ik nog te bekeren ben, ziet dan in dat het weekend er niet in zit voor ons samen. Door haar zonnenbril heen zie ik de tranen vloeien terwijl ze de deur van de wagen dicht doet. Ze rijdt achteruit richting straat en voordat ze de straat op draait geeft ze een enthousiast claxon en koplampen-concert om vervolgens met gas op de plank weg te rijden terwijl ik haar zwaaiend nakijk.
De moraal
Het lijkt onmogelijk om met een vrouw een mooi gedicht te schrijven en dit dan als volmaakt te beschouwen, zonder de behoefte er een roman van te willen maken. Waarom moeten vrouwen zo sentimenteel gaan doen en zo de droom vermoorden waarin we vertoefden? De droom die onvergetelijke momenten omvatte. De climax tevens als het einde van het verhaal maakt zoals bij een gedicht dat de laatste strofe de hele impact ervan fixeert - evenals dat de eerste strofe de toon zette. Alles wat hier tussen zit van een prikkelende schoonheid in een stijgende curve met slechts een enkel doel: het doek laten vallen op het moment dat het maximale is bereikt; de perfecte uitdrukking van het innerlijke - het moment dat voort zal leven in de herinnering zonder in te moeten boeten als gevolg van het wederkeren naar de aardse lelijkheid van het bestaan.
De droom mag niet verward worden met het dagelijkse bestaan - de nacht niet met de dag, want de nacht bevrijd ons en de dag houd ons gevangen.
De Moskouwse projecten zijn te bezichtigen op (English and Russian):
www.xs4all.nl/~marcmarc/moscow/
Reacties op deze artikelen serie kunnen gezonden worden naar: 
Contact
